İLMİ ÖNCELEMENİN
SEBEPLERİ
Şeyh Abdulhamid
el-Hacurî
Tercüme: Ebu Leylâ Ali
Karaçay
Tashih: Ebu Muaz
Şeyh Abdulhamid
el-Hacurî’ye şöyle soruldu: “Dünyanın peşinde koşup işle ve ticaretle meşgul
olan, ilim talebini ve din için gayreti terk eden kişilere ne demeliyiz?”
Cevap:
Hamd Allah'a, salât ve
selâm Rasûlullah'a olsun. Şehadet ederim ki Allah'tan başka ibadete layık hak
ilah yoktur ve şehadet ederim ki Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem) O’nun
kulu ve rasulüdür.
Bundan sonra:
Hiç bir şeyi ilmin
önüne geçirmemeyi nasihat ederiz. Çünkü muhakkak ki ilim dünya ve ahirette saadet
sebebidir.
Dünya ve ahirette üstünlük sebebidir.
İslam'a ve onun ehline
en büyük destek sebebidir.
İyiliği emredip
kötülüğü yasaklamada önemli bir yeri vardır.
Nasihat konusunda önemi
büyüktür.
Allah Azze ve Celle’nin
rızasının en büyük sebebidir.
O, Cennetin
yoludur.
Kur'an ve sahih sünnet
de buna birçok yerde işaret eder. Uzatmadan verirsek:
İlim üstünlüktür.
Allah Azze ve Celle şöyle buyuruyor: “...Allah sizden iman edenleri ve kendilerine
ilim verilenleri derecelerle yükseltsin. Şüphesiz Allah, yaptıklarınızdan
haberdardır.” (Mucadile, 11)
Allah'ın ikramıdır. Allah
Azze ve Celle şöyle buyuruyor: “...Allah
sana kitap ile hikmeti indirmiş ve sana bilmediğin şeyleri bildirmiştir.
Şüphesiz ki Allah’ın senin üzerindeki lütfu çok büyüktür!” (Nisa, 113)
Allah'ın arttırılmasını
istemeyi emrettiği şeydir: “De ki: Rabbim ilmimi arttır.” (Taha, 114)
İlim, Allah'ın şu
kavlinde buyurduğu gibi basirettir: “De ki: “İşte bu, benim yolumdur. Ben
Allah’a bir basiret üzere davet ediyorum; ben de bana uyanlar da. Allah’ı
tenzih ederim, ben müşriklerden değilim.” (Yusuf, 108)
İlim haşyetin
sebebidir. Allah Azze ve Celle şöyle buyuruyor: “Kulları içinden ancak
âlimler, Allah'tan korkar. Şüphesiz Allah, daima üstündür, çok bağışlayandır.”
(Fatır, 28)
O, fehmin (anlayışın)
yoludur. Allah Azze ve Celle şöyle buyuruyor: “İşte biz, bu misalleri insanlar için
getiriyoruz; fakat onları ancak bilenler düşünüp anlayabilir.” (Ankebut,
43)
İlim üstünlük yoludur.
Allah ulemayı meleklerle beraber zikretmiştir. “Allah, kendisinden başka ibadete layık hak
ilah olmadığına adaleti ayakta tutarak şahitlik etti. Melekler ve ilim
sahipleri de. O’ndan başka ibadete layık hak ilah yoktur. O, Aziz'dir,
Hakîm'dir.” (Al-i İmran, 18)
İlim, Nebi
aleyhissalâtu ve’s-selamın buyurduğu gibi nebilerin mirasıdır:
“Muhakkak ki
nebiler dinar ve dirhem miras bırakmazlar ama ilmi miras bırakırlar. Kim bundan
alırsa bol bir nasip elde etmiş olur.” (Ahmed, Ebu Davud ve Tirmizi rivat etmiş, Şeyh
Elbani sahihlemiştir)
İlim cennette dereceleri
arttırır. Ebu Davud, Tirmizi, Nesai ve Ahmed, Abdullah b. Amr b. El-As
radıyallahu anhuma’dan rivayet ediyor: “Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem
buyurdu ki:
“Kur’ân okuyucusuna
denilir ki: “Oku ve yüksel, dünyada tertil üzere okuduğun gibi tertil et.
Muhakkak ki menzilin son okuduğun ayetin yanındadır.”
İlim hayır
göstergesidir: Buhârî
ve Muslim’in Sahih’lerinde Muaviye radıyallahu anh'den şöyle dediği rivayet
edilmiştir: “Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki:
"Allah kimin
hayrını dilerse onu dinde fakih kılar."
İlim, hidayete çağrıdır: Muslim, Ebu Hureyre
radıyallahu anh’den rivayet ediyor: “Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem
buyurdu ki:
"Kim bir
hidayete çağırırsa ona tabi olanların ecri kadar ona yazılır, tabi olanların
ecrinden de bir şey eksilmez. Kim de bir sapıklığa çağırırsa ona tâbî olanların
günahı kadar ona da yazılır, tâbî olanların günahından da bir şey eksilmez."
İlim, cennetin
yoludur: Ebu Hureyre radıyallahu anh’den: “Nebi sallallahu aleyhi ve sellem
buyurdu ki:
"Kim ilim
talep edilen bir yolu tutarsa Allah da ona cennetin yolunu kolaylaştırır."
Muslim sahihinde rivayet etmiştir.
Ve bundan başka
deliller de vardır. Allah’a hamd olsun.
