Sabit Olan Rivayetler
1- Rubeyyi Bt. Muavviz Radıyallahu anha Hadisi
Musedded – Bişr b. el-Mufaddal – Abdullah b. Muhammed b.
Akîl – er-Rubeyyî’ bt. Muavviz b. Afrâ radıyallahu anha yoluyla:
كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ يَأْتِينَا فَحَدَّثَتْنَا أَنَّهُ قَالَ اسْكُبِي لِي وَضُوءًا فَذَكَرَتْ
وُضُوءَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَتْ فِيهِ فَغَسَلَ كَفَّيْهِ
ثَلَاثًا وَوَضَّأَ وَجْهَهُ ثَلَاثًا وَمَضْمَضَ وَاسْتَنْشَقَ مَرَّةً وَوَضَّأَ
يَدَيْهِ ثَلَاثًا ثَلَاثًا وَمَسَحَ بِرَأْسِهِ مَرَّتَيْنِ بِمُؤَخَّرِ رَأْسِهِ
ثُمَّ بِمُقَدَّمِهِ وَبِأُذُنَيْهِ كِلْتَيْهِمَا ظُهُورِهِمَا وَبُطُونِهِمَا وَوَضَّأَ
رِجْلَيْهِ ثَلَاثًا ثَلَاثًا
“Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bize gelirdi.”
(Abdullah b, Muhammed dedi ki:) “er-Rubeyyi' Rasûlullah sallallahu aleyhi ve
sellem’in ona:
“Bana abdest suyunu döker misin?” dediğini bildirdi.
Sonra da Rubeyyi Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in nasıl abdest aldığını
anlattı ve şöyle dedi:
“Ellerini ve yüzünü üçer defa yıkadı, ağzına ve burnuna
birer kere su verdi. Üçer kere de elleriyle beraber kollarını yıkadı,
(birincisinde) arkadan öne, ikincisinde önden arkaya olmak üzere başını iki
kere mesh etti. Hem içi hem de dışı olmak üzere kulaklarını mesh etti. Ve
ayaklarını üçer kere yıkadı.”[1]
İsnadı Abdullah b. Muhammed b. Akîl sebebiyle hasendir.
2- Nufeyr b. Malik Radıyallahu anh Hadisi
Ebu Tahir b. Mahmud – Ebu Bekr b. el-Mukri – Ebu’l-Abbas b.
Kuteybe – Harmele b. Yahya – İbn Vehb – Muaviye b. Salih * Abdurrahman b.
Cubeyr b. Nufeyr – babası (Cubeyr b. Nufeyr) rahimehullah yoluyla:
أن أبا جبير الكندي قدم على رسول الله صلى
الله عليه وسلم فأمر له رسول الله صلى الله عليه وسلم بوضوء قال توضأ فبدأ بفيه فقال
له رسول الله صلى الله عليه وسلم لا تبدأ بفيك ثم دعا رسول الله صلى الله عليه وسلم
بوضوء فغسل يديه حتى نقاهما ثم غسل وجهه ثلاثا ثم غسل يده فغسل يديه حتى نقاهما ثم
غسل وجهه ثلاثا ثم غسل يده اليمنى إلى المرفق ثلاثا ثم غسل يده اليسرى إلى المرفق ثلاثا
ثم مضمض واستنشق ثم مسح رأسه وغسل رجليه
“Ebu Cubeyr (Nufyer b. Malik) el-Kindî radıyallahu anh Rasulullah
sallallahu aleyhi ve sellem’e geldi. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ona
abdest almasını söyledi. O da abdest alırken ağzını yıkayarak başladı. Rasulullah
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki:
“Ağzını yıkamakla başlama!” Sonra Rasulullah sallallahu
aleyhi ve sellem abdest suyu istedi ve ellerini temizleyinceye kadar yıkadı. Sonra
yüzünü üç defa yıkadı. Sonra elini temizleyinceye kadar yıkadı, sonra yüzünü üç
defa yıkadı. Sonra sağ elini dirseğe kadar üç defa yıkadı. Sonra sol elini
dirseğe kadar üç defa yıkadı, sonra ağzına ve burnuna su verdi, sonr başını
mesh etti ve ayaklarını yıkadı.”[2]
İsnadı Muslim'in şartına göre sahihtir.
3- el-Mikdam b. Ma’dikerb Radıyallahu anh Hadisi
Ebu’l-Mugira – Hariz b. Osman – Abdurrahman b. Meysera
el-Hadrami – el-Mikdam b. Ma’dikerb radıyallahu anh yoluyla:
أُتِيَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم
بِوَضُوءٍ فَتَوَضَّأَ فَغَسَلَ كَفَّيْهِ ثَلَاثًا وَغَسَلَ وَجْهَهُ ثَلَاثًا
ثُمَّ غَسَلَ ذِرَاعَيْهِ ثَلَاثًا ثَلَاثًا ثُمَّ مَضْمَضَ وَاسْتَنْشَقَ ثَلَاثًا
وَمَسَحَ بِرَأْسِهِ وَأُذُنَيْهِ ظَاهِرِهِمَا وَبَاطِنِهِمَا وَغَسَلَ
رِجْلَيْهِ ثَلَاثًا ثَلَاثًا
“Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’e abdest suyu
getirilince abdest aldı. Ellerini üç defa, yüzünü üç defa, sonra kullarını üçer
defa yıkadı. Sonra ağzına ve burnuna üçer defa su verdi, başını ve kulaklarının
içini dışını mesh etti, ayaklarını üçer defa yıkadı.”[3]
Bunun isnadı sahihtir.
4- Osman b. Affan Radıyallahu anh Hadisi
Ebu Kâmil (Muzaffer b. Mudrik el-Horasani) – İbrahim b. Sa’d
– İbn Şihab – Atâ b. Yezid – Humran rahimehullah yoluyla:
دَعَا عُثْمَانُ بِمَاءٍ وَهُوَ عَلَى الْمَقَاعِدِ
فَسَكَبَ عَلَى يَمِينِهِ فَغَسَلَهَا، ثُمَّ أَدْخَلَ يَمِينَهُ فِي الْإِنَاءِ فَغَسَلَ
كَفَّيْهِ ثَلاثًا ثُمَّ غَسَلَ وَجْهَهُ ثَلاثَ مِرَارٍ وَمَضْمَضَ وَاسْتَنْثَرَوَغَسَلَ
ذِرَاعَيْهِ إِلَى الْمِرْفَقَيْنِ ثَلاثَ مَرَّارٍ ثُمَّ مَسَحَ بِرَأْسِهِ ثُمَّ
غَسَلَ رِجْلَيْهِ إِلَى الْكَعْبَيْنِ ثَلاثَ مِرَارٍ ثُمَّ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ
اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ مَنْ تَوَضَّأَ نَحْوَ وُضُوئِي هَذَا،
ثُمَّ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ لَا يُحَدِّثُ نَفْسَهُ فِيهِمَا، غَفَرَ الله لَهُ مَا
تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ
“Osman radıyallahu anh su istedi. Oturağında oturuyordu. Sağ
eline su döküp yıkadı, sonra sağ elini kabın içine soktu, ellerini üç kere
yıkadı. Sonra yüzünü üç defa yıkadı, ağzına ve burnuna su verdi. Kullarını dirseklerine
kadar üçer defa yıkadı. Sonra başını mesh etti. Sonra ayaklarını bileklerine
kadar üçer defa yıkadı. Sonra dedi ki:
“Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’i şöyle buyururken
işittim:
“Kim şu abdestim gibi abdest alır da sonra içinden bir
şey geçirmeden iki rekât namaz kılarsa Allah onun geçmiş günahlarını bağışlar.”[4]
Bu hadisin isnadı sahihtir.
İsrail – Amir b. Şakik – Ebu Vail (Şakik b. Seleme) rahimehullah
yoluyla:
رَأَيْتُ عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ يَتَوَضَّأُ
فَغَسَلَ يَدَيْهِ ثَلَاثًا وَغَسَلَ وَجْهَهُ ثَلَاثًا وَمَضْمَضَ ثَلَاثًا وَاسْتَنْشَقَ
ثَلَاثًا وَغَسَلَ ذِرَاعَيْهِ ثَلَاثًا وَمَسَحَ بِرَأْسِهِ وَأُذُنَيْهِ ظَاهِرِهِمَا
وَبَاطِنِهُمَا ثُمَّ غَسَلَ قَدَمَيْهِ ثَلَاثًا ثُمَّ خَلَّلَ أَصَابِعَهُ وَخَلَّلَ
لِحْيَتِهِ ثَلَاثًا حِينَ غَسَلَ وَجْهَهُ ثُمَّ قَالَ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى
اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَعَلَ كَالَّذِي رَأَيْتُمُونِي فَعَلْتُ
“Osman b. Affan radıyallahu anh’ı abdest alırken gördüm. Ellerini
ve yüzünü üçer defa yıkadı, üç defa ağzına su verdi, üç defa burnuna su verdi,
üç defa kollarını yıkadı, başını mesh etti, kulaklarının içini ve dışını mesh
etti, sonra ayaklarını üç defa yıkadı, sonra parmaklarının arasını ve yüzünü
yıkadığı esnada sakallarını üçer defa hilalledi, sonra dedi ki:
“Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in benim yaptığımı
gördüğünüz şekilde yaptığını gördüm.”[5]
Bu isnad Amir b. Şakik b. Cemre sebebiyle hasendir.
Bu Konuda Zayıf Şahitler
1- Ali Radıyallahu anh Hadisi
Muhammed b. Ubeyd et-Tanafisî – Muhtar b. Nafi et-Temmar - Ebu
Matar rahimehullah yoluyla: Dedi ki:
بَيْنَا نَحْنُ جُلُوسٌ مَعَ أَمِيرِ
الْمُؤْمِنِينَ عَلِيٍّ فِي الْمَسْجِدِ عَلَى بَابِ الرَّحَبَةِ جَاءَ رَجُلٌ
فَقَالَ أَرِنِي وُضُوءَ رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم وَهُوَ عِنْدَ
الزَّوَالِ فَدَعَا قَنْبَرًا فَقَالَ ائْتِنِي بِكُوزٍ مِنْ مَاءٍ فَغَسَلَ
كَفَّيْهِ وَوَجْهَهُ ثَلاثًا وَتَمَضْمَضَ ثَلاثًا فَأَدْخَلَ بَعْضَ أَصَابِعِهِ
فِي فِيهِ وَاسْتَنْشَقَ ثَلاثًا وَغَسَلَ ذِرَاعَيْهِ ثَلاثًا وَمَسَحَ رَأْسَهُ
وَاحِدَةً فَقَالَ دَاخِلُهُمَا مِنَ الوَجْهِ وَخَارِجُهُمَا مِنَ الرَّأْسِ
وَرِجْلَيْهِ إِلَى الْكَعْبَيْنِ ثَلاثًا، وَلِحْيَتُهُ تَهْطِلُ عَلَى صَدْرِهِ
ثُمَّ حَسَا حَسْوَةً بَعْدَ الْوُضُوءِ ثُمَّ قَالَ أَيْنَ السَّائِلُ عَنْ
وُضُوءِ رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم؟ كَذَا كَانَ وُضُوءُ نَبِيِّ اللهِ صلى
الله عليه وسلم
“Biz mü’minlerin emiri Ali radıyallahu anh ile mescidde
Rahabe kapısında otururken bir adam geldi ve dedi ki:
“Bana Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in abdestini göster.
Vakit zeval vaktiydi, Kanber’i çağırdı ve: “Bana bir kap su getir” dedi. Sonra
ellerini ve yüzünü üçer defa yıkadı, üç defa mazmaza yaptı. Parmağını ağzına
soktu, üç defa burnuna su verdi, kollarını üç defa yıkadı, başını bir defa mesh
etti ve dedi ki:
“(Kulakların) iç tarafları yüzden, dış tarafları baştandır.”
Ayaklarını bileklerine kadar üç defa yıkadı. Sakalı göğsüne kadar iniyordu.
Abdestten sonra üzerine su serpiştirdi. Sonra dedi ki:
“Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in abdestini soran
nerede? Nebî sallallahu aleyhi ve sellem işte bu şekilde abdest alırdı.”[6]
Bunun isnadında Muhtar b. Nafi zayıftır.
2- Osman Radıyallahu anh Hadisi
Abdullah b. Ahmed - Vehb b. Bakiyye el-Vasitî – Halid b.
Abdillah – el-Cureyri – Urve b. Kabisa – Ensar’dan bir adam – babası yoluyla:
كُنْتُ قَائِمًا عِنْدَ عُثْمَانَ بْنِ
عَفَّانَ فَقَالَ أَلا أُنَبِّئُكُمْ كَيْفَ كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه
وسلم يَتَوَضَّأُ؟ قُلْنَا بَلَى فَدَعَا بِمَاءٍ فَغَسَلَ وَجْهَهُ ثَلاثًا وَمَضْمَضَ
وَاسْتَنْشَقَ ثَلاثًا ثُمَّ غَسَلَ يَدَيْهِ إِلَى مِرْفَقَيْهِ ثَلاثًا ثُمَّ
مَسَحَ بِرَأْسِهِ وَأُذُنَيْهِ وَغَسَلَ رِجْلَيْهِ ثَلاثًا ثُمَّ قَالَ هَكَذَا
كَانَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم يَتَوَضَّأُ
“Osman b. Affan radıyallahu anh’ın yanında duruyordum. Dedi ki:
“Size Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in nasıl abdest aldığını
bildireyim mi?” Biz: “Evet” dedik. Bunun üzerine su istedi, yüzünü üç defa
yıkadı, üçer defa ağzına ve burnuna su verdi, sonra ellerini dirseklerine kadar
üç defa yıkadı, sonra başını ve kulaklarını mesh etti, sonra üç defa ayaklarını
yıkadı, sonra dedi ki:
“Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem işte bu şekilde
abdest alıyordu.”[7]
Bu isnadda Ensar’lı adam ve babası meçhuldürler.
[1]
Hasen. Ebû Dâvûd (126) Taberânî
Mu'cemu'l-Kebîr (24/270) Beyhakî (1/64)
[2]
Muslim'in şartına göre sahih. İbn
Asakir Tarih (62/195)
[3]
Sahih. Ahmed (4/132) Taberânî
Mu'cemu'l-Kebîr (20/276) Taberânî Musnedu'ş-Şamiyyîn (1076) el-Elbani es-Sahiha
(1/525)
[4]
Sahih. Ahmed (1/59)
[5]
Hasen. Darekutni (1/148) Bezzar (2/49)
Abd b. Humeyd (62)
[6]
Zayıf. Ahmed (1/158) Abd b. Humeyd
(95)
[7]
Zayıf. Ahmed (1/74)