Son zamanlarda cenaze namazı için kadınların mescidlere gitmeleri yaygınlaşmıştır. Bu yazı, bu konunun hükmünü özet bir şekilde açıklamak için yazılmıştır.
Bunun hükmü şu şekildedir:
1- Kadın namaz için mescide gitmiş olsa ve cenazeye tesadüf
etmiş olsa onun bu cenaze namazına katılmasının meşru oluşunda bir sorun
yoktur.
2- Kadın mescide cenaze namazı için giderse bu meşru
değildir. Sünnetin zahirine ve sahabenin uygulamasına aykırıdır.
Bunun sebepleri şu şekildedir:
1- Bildiğimiz kadarıyla sahabe hanımları Nebî sallallahu aleyhi
ve sellem’in asrında da, raşid halifeler zamanında da cenaze namazı için
mescidlere gitmemişlerdir.
Bu hususa Abdullah b. ez-Zubeyr radıyallahu anhuma’nın Aişe radıyallahu
anha’dan rivayeti delalet etmektedir. Sa’d b. Ebi Vakkas radıyallahu anh vefat
ettiği zaman Nebî sallallahu aleyhi ve sellem’in hanımları onun cenazesinin
mescide getirilip namazının kılmak istediler. Onlar da cenazeyi getirdiler, Nebî
sallallahu aleyhi ve sellem’in hanımlarının odalarının önünde durdurdular,
onlar da cenaze namazını kıldılar. Sonra cenazeler kapısından çıkardılar. İnsanların
bunu duyunca ayıpladılar ve dediler ki:
“Cenazeler mescide sokulmazdı.” Bu sözler Aişe radıyallahu
anha’ya ulaşınca şöyle dedi:
“İnsanlar bilmedikleri konuyu ayıplamada ne kadar aceleciler!
Cenazeyi mescide getirttiğimiz için bizi ayıplıyorlar! Rasulullah sallallahu
aleyhi ve sellem Suheyl b. Beyda’nın cenaze namazını ancak mescidin ortasında
kıldırmıştır!”
Bunu Muslim rivayet etmiştir. Delil olma yönü şudur: Şayet
sahabe hanımlar cenaze namazı için gitmiş olsalardı Aişe radıyallahu anha’dan
böyle bir talepte bulunmazlardı. Bu rivayet, kadınların sahabe asrında cenaze
namazı için gitmediklerine delil olmaktadır.
2- Nebî sallallahu aleyhi ve sellem’in asrında cenaze
namazları genellikle mescidde değil, cenaze musallâsında kılınırdı. Bu yüzden
geçen hadiste sahabe: “Cenaze mescide sokulmazdı” demişlerdir.
Bu musallada yalnızca erkekler cenaze namazı kılarlar,
kadınlar cenaze namazı kılmazlardı. Bu yüzden Aişe radıyallahu anha geçen
rivayetteki talepte bulunmuştur.
3- Sünnet, kadının farz namazları evinde kılmasının daha
faziletli olduğuna delalet etmektedir. Farz namazlarda durum böyle olduğuna
göre cenaze namazında durum öncelikle böyledir.
İbn Ömer radıyallahu anhuma’dan: Rasulullah sallallahu
aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Kadınlarınızı mescidlerden engellemeyin. Evleri ise
onlar için daha hayırlıdır.” Ebû Dâvûd (567) Ahmed ve başkaları sahih
isnadla rivayet etmişlerdir.
Umm Seleme radıyallahu anha’dan: Rasulullah sallallahu
aleyhi ve sellem buyurdu ki: “Kadınların en hayırlı mescidleri evlerinin
ortasıdır.” Ahmed (6/297) ve İbn Huzeyme sahihleyerek rivayet etmiştir.
Aişe radıyallahu anha dedi ki: “Şayet Rasulullah sallallahu
aleyhi ve sellem kadınların sonradan çıkardıkları şeylere yetişseydi elbette
İsrailoğullarının kadınlarının engellendiği gibi onları (mescidlerden)
engellerdi.” Buhârî ve Muslim rivayet etmişlerdir.
İbnu’l-Munzir el-Evsat’ta (5/388-389) dedi ki: “Nebî
sallallahu aleyhi ve sellem’in bir kadına şöyle buyurduğu bize rivayet
edilmiştir: “Odandaki namazın salonundaki namazından hayırlıdır. Salonundaki
namazın avlundaki namazından hayırlıdır. Avlundaki namazın da kavminin
mescidindeki namazından hayırlıdır.” Kadının namaz konusunda durumu böyle
olduğuna ve tesettürle emrolunmuş olduğuna göre, cenaze namazına katılmaması
onlara daya öncelikli ve tesettüre daha uygundur. Allah en iyi bilendir.”
4- pekçok nasların delalet ettiği dinî kaideler, cenazelerle
ilgili meselelerin genelini erkeklere tahsis etmektedir. Bu yüzden din sahibi,
kadınları cenazeleri takip etmekten ve kabirleri ziyaret etmekten yasaklamıştır.
Kadınların cenaze namazlarına gitmeleri bu genel dinî maksatlara aykırıdır.
Bu yüzden İbn Teymiyye (Mecmuu’l-Fetava 24/345) şöyle
demiştir: “Cenaze namazı, kabir ziyaretinden daha fazla pekiştirilmiştir.
Bununla beraber Sahih’te Nebî sallallahu aleyhi ve sellem’in kadınları
cenazeleri takip etmekten yasakladığı gelmiştir. Kadınların ölü için cenaze
namazına katılmamaları da böyledir. Kadınların cenaze namazını da içeren; cenazeyi
takip etmeleri müstehap kılınmadığına göre peki ya kabir ziyaret etmeleri nasıl
olur?”
Böylece İbn Teymiyye cenaze takip etmekten kadınların
yasaklanmalarını, kadınların cenaze namazına katılmalarının meşru olmadığına
delil getirmiştir. Bu açıktır.
Son olarak:
Cenaze namazına başka bir manzara da eklenmektedir. Mesela
kadınlar taziye için mescidde oturuyorlar! Muhakkak ki bu haramdır! Çünkü
kadınların durumlarından bilindiği üzere, âdeten bu işte ağlama da bulunur. Kadınların
taziye için mescidlerde oturmalarının dinde bir dayanağı yoktur!
Taziye için mescidde oturmak erkekler için dahi çirkin iken
kadınlar için nasıl olur?!
İmam Ebû Dâvûd’un rivayetine göre İmam Ahmed b. Hanbel rahimehullah
şöyle demiştir: “Cenaze sahiplerinin taziye için mescidde oturmaları hoşuma
gitmez. Bunun ölüm veya ölü için bir ta’zime dönüşmesinden korkarım.”
Yazan: Dr. Ahmed b. Muhammed el-Halil 17/12/1428 hicri
Tercüme: Ebu Muaz
