Erkeklerin Kırmızı Elbise Giymesi Hakkında Bir Tahkik
Ebu Muaz Seyfullah el-Çubukabadi
Kırmızı Renkli Elbiseden Yasaklayan Rivayetler
1- İbn Abbas radıyallahu anhuma’dan: Rasulullah sallallahu
aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
لا تلبسوا ثوبا أحمر
“Kırmızı elbise giymeyin.”
(Hasen. İbn Ebi Şeybe (5/159) el-İstizkar (8/301) Ebu Said
el-Eşec, Cüz (no 79) Ahmed el-Vera (s.175)
2- İmran b. Husayn radıyallahu anhuma’dan: Nebî sallallahu
aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
لا أركب الأرجوان ، ولا ألبس المعصفر
“Kırmızı semer (veya minder) üzerine binmem, asfurla
boyanmış (kırmızı veya sarı) elbise giymem”
(Hasen. Ebu Davud (4048) Hakim (4/211) Ahmed (4/442) Tirmizi
(2788) Bezzar (9/33) Ru’yani (77, 81)
3- Cabir radıyallahu anh’den aynısı
(Hasen. Ahmed (3/342, 347)
4- Ali radıyallahu anh’den:
نُهِيَ عَنْ مَيَاثِرِ الْأُرْجُوَانِ ، وَلُبْسِ
الْقَسِّيِّ ، وَخَاتَمِ الذَّهَبِ
"Kırmızı semerlerden, ipekli giymekten ve altın yüzükten
yasaklanmıştır.”
(Sahih. Ebu Davud (4050) Nesai (5184)
5- Bera b. Azib radıyallahu anh’den:
أن النبي صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
نهى عن الميثرة الحمراء
“Nebî sallallahu aleyhi ve sellem kırmızı semerlerden
yasaklamıştır.”
6- Burayde radıyallahu anh’den:
شهدت مع رسول الله فتح خيبر وكنت فيمن صعد الثلمة فقاتلت
حتى رأى مكاني وأتيت وعلي ثوب أحمر فما علمت أني ركبت في الإسلام ذنبا أعظم منه للشهرة
“Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraber Hayber’in fethine katıldım. Kalenin gediğine çıkanlardan biri idim. Yerimi görünceye kadar savaştım ve geldim. Üzerimde kırmızı bir elbise vardı. Şöhret elbisesi olmasından dolayı İslam’dan bundan daha büyük bir günah işlemedim.”
(Hasen mevkuf. Ru’yani (39) İbn Asakir (71/379) İbnu’l-Cevzi Telbisu İblis (s.239)
Bu Konuda Zayıf Rivayetler
7- İmran b. Husayn radıyallahu anhuma’dan: Rasulullah
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki:
إِيَّاكُمْ وَالْحُمْرَةَ فَإِنَّهَا أَحَبُّ
الزِّينَةِ إِلَى الشَّيْطَانِ»
“Sizi kırmızıdan sakındırırım. Zira o şeytanın en sevdiği süstür.”
8- Aynısını Abdurrahman b. Yezid b. Raşid (veya b. Rafi)
radıyallahu anh’den
(Zayıf. Ebu Nuaym, Marife (4659) İbn Ebi Asım el-Ahad (2789)
el-Muhalledi, Fevaid (el yazma no:494)
9- Rafi b. Yezid es-Sekafi’den: Rasulullah sallallahu aleyhi
ve sellem şöyle buyurdu:
إِنَّ الشَّيْطَانَ يُحِبُّ الْحُمْرَةَ فَإِيَّاكُمْ
وَالْحُمْرَةَ وَكُلَّ ثَوْبِ ذِي شُهْرَةٍ
“Şeytan kırmızıyı sever. Siz kırmızıdan ve göz alıcı
elbiseden sakının”
(Zayıf. Taberani Evsat (7858)
10- Rafi b. Hadic radıyallahu anh'den:
أن رسول الله صلى الله عليه وسلم رأى الحمرة
قد ظهرت فكرهها، فلما مات رافع بن خديج جعلوا على سريره قطيفة حمراء فعجب الناس من
ذلك.
“Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem göz alıcı bir kırmızı (elbise) gördü de bundan hoşlanmadı.” (Gariptir ki), Rafi b. Hadic vefat ettiği zaman tabutu üzerine kırmızı bir kadife çekmişlerdi. Bu da insanları hayrete düşürdü.
(Munkatı. Ahmed, (4/141)
11- Abdullah b. Amr
radıyallahu anhuma’dan:
مر على النبي - صلى الله عليه وسلم - رجل
عليه ثوبان أحمران فسلم عليه فلم يرد النبي - صلى الله عليه وسلم - عليه
“Nebî sallallahu
aleyhi ve sellem’e bir adam üzerinde iki kırmızı elbise ile uğradı ve selam
verdi. Nebî sallallahu aleyhi ve sellem onun selamını almadı.”
(Leyyin. Ebu Davud
(4069) Tirmizi (2807) Hakim (4/211) Bezzar (6/366) Taberani Evsat (2/91)
İsnadında Ebu Yahya el-Kattat ihtilaflı bir ravidir.)
12- Rafi b. Hadic radıyallahu anh'den:
أنهم خرجوا مع رسول الله صلى الله عليه وسلم
في سفر، قال: فلما نزل رسول الله صلى الله عليه وسلم للغذاء قال: علق كل رجل
بخطام ناقته ثم أرسلها تهز في الشجر قال ثم
جلسنا مع رسول الله صلى الله عليه وسلم قال. ورحالنا على أباعرنا.، قال فرفع رسول الله صلى الله عليه
وسلم رأسه فرأى أكسية لنا فيها خيوط من عهن أحمر
قال فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم: " ألا أرى
هذه الحمرة قد علتكم "؟ قال فقمنا سراعا لقول رسول الله صلى الله عليه وسلم حتى
نفر بعض إبلنا فأخذنا الاكسية فنزعناها منها.
“Onlar (bir gün) Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ile
birlikte bir sefere çıkmışlardı. (Ravi diyor ki), Rasulullah sallallahu aleyhi
ve sellem yemek için konaklayınca herkes devesinin yularını boynuna takarak
salıverdi. Develer ağaçlara doğru yöneldiler. Sonra biz Rasulullah ile birlikte
oturduk. Eğerlerimiz (yüklerimiz) develerin üzerinde idi. Rasulullah sallallahu
aleyhi ve sellem başını kaldırdı ve elbiselerimizde bulunan kırmızı yünden (örülmüş)
ipleri gördü. Bunun üzerine buyurdu ki: "Ben, şu üstünüzdeki kırmızı
elbiseyi görüyorum." Biz, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in bu
sözünden dolayı süratle yerimizden kalktık -hatta bazı develer bu süratten
ürktü-. Elbiseleri aldık ve onladaki kırmızı iplikleri çıkardık.”
(Zayıf. Ahmed (3/463) Ebu Davud (4070) İbn Ebi Şeybe (5/203)
isnadında meçhul bir ravi vardır.)
Bayram Günlerinde Erkeklerin Kırmızı Giymesinin Cevazı
Cabir radıyallahu
anh’den:
أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَلْبَسُ بُرْدَهُ الْأَحْمَرَ فِي الْعِيدِ وَالْجُمُعَةِ
“Rasulullah
sallallahu aleyhi ve sellem kırmızı bürdesini bayram ve Cumada giyerdi."
Mudelles. Beyhaki
(3/247) İbn Ebi Şeybe (1/481) İbn Asakir (4/204) Haccac b. Ertat an’ane ile
rivayet etmiştir.
Ebu Cuhayfe radıyallahu anh’den:
أنه رأى النبي - صلى الله عليه وسلم - خرج
في حلة حمراء مشمرًا صلى إلى العنزة بالناس
“O, Nebî sallallahu aleyhi ve sellem’in üzerinde kırmızı bir
hulle ile (bayram namazına) çıktığını ve bir deyneği (sütre edinerek) insanlara
namaz kıldırdığını gördü.”
(Sahih. Buhari (1/147) Muslim (1/360) Ahmed (4/308)
Burayde radıyallahu
anh’den:
خَطَبَنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَأَقْبَلَ الْحَسَنُ وَالْحُسَيْنُ عَلَيْهِمَا قَمِيصَانِ أَحْمَرَانِ
يَعْثِرَانِ وَيَقُومَانِ…
“Rasulullah
sallallahu aleyhi ve sellem bize hutbe verdi. Hasen ve Huseyn üzerlerinde iki
kırmızı gömlek olduğu halde düşe kalka geldiler…”
(Sahih. İbn Huzeyme
(1456, 1801) İbn Hibban (13/402) Hakim (1/424) Ahmed (5/354) Nesai (1413) Ebu
Davud (1109) Tirmizi (3774) İbn Mace (3600)
Bera b. Azib Radıyallahu anh’den:
رأيتُ رسولَ
اللهِ صلى الله عليه وسلم في حُلةٍ حمراءَ - وقالَ عَمرو في حديثِهِ: في ثوبٍ أَحمرَ
- ما رأيتُ أَحداً أَحسنَ في تلكَ الحُلةِ مِنه
“Rasulullah
sallallahu aleyhi ve sellem’in üzerinde kırmızı bir hulle (elbise) gördüm. Bu
hullenin Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’den daha güzel yakıştığı birini
de görmedim.”
(Sahih. Buhari (3551, 5848, 5901) Muslim (2337)
Amir el-Muzeni
radıyallahu anh’den:
رأيت رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم بمنى وهو يخطب
على بغلة وعليه برد أحمر
“Rasulullah
sallallahu aleyhi ve sellem’i Mina’da bir katır üzerinde iken ve üzerinde
kırmızı bir bürde olduğu halde hutbe verirken gördüm.”
(Muzdarip. Ahmed
(3/477) Ebu Davud (4073) Ziya el-Muhtare (8/211, 212) Taberani Evsat’ta (3/264)
aynı raviler yoluyla “Üzerinde yeşil bürde vardı” lafzıyla rivayet etmiştir.
Yine Taberani’nin diğer rivayetinde Suku’l-Mecaz’da gördüğü şeklinde gelmiştir.)
Aişe radıyallahu anha'dan:
رَأَيْتُ جِبْرِيلَ - عَلَيْهِ السَّلَامُ
- عَلَيْهِ عِمَامَةٌ حَمْرَاءُ مُرْخِيَهَا بَيْنَ كَتِفَيْهِ
"Cebrail aleyhi's-selâm’ı omuzları arasında (ucu) sarkan
kırmızı bir sarıkla gördüm."
(Hasen
mevkuf. Taberani Evsat (5/380) Zubeyr b. Bekkar, Ezvacu’n-Nebi (s.36)