Şeyh İbn Useymin Şerhu’l-Mumti’de (6/267) şöyle demiştir: “İftarda acele etmek; güneş battığı zaman
erken davranmaktır. İtibar edilmesi gereken şey ezan değil, güneşin batmasıdır.
Özellikle şu zamanda insanlar takvimlere dayanıyorlar ve saatlerini buna
bağlıyorlar. Saatleri ise güneş batsa dahi ileri veya geri değişebiliyor, Sen
güneşin battığına şahit olduysan ve insanlar ezan okumuyorlarsa sana düşen
iftar etmektir. Çünkü Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Gece
– doğuyu işaret ederek – şuradan geldiğinde ve gündüz – batıyı işaret ederek –
şuradan gittiğinde ve güneş battığında oruçlu iftar eder.” Kuvvetli aydınlığa
itibar edilmez. Bazı insanlar, güneş yuvarlağı kaybolsa ve biraz karanlık
başlasa dahi bekleyelim diyorlar. Buna itibar edilmez. Bilakis şu güneş
yuvarlağının tepesinin ne zaman kaybolduğuna bak. İşte o zaman güneş batmış
demektir ve o vakit iftar etmek sünnettir.
Bunda erken davranmanın
sünnet oluşunun delili Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in şu sözüdür: “İnsanlar
iftarda acele ettikleri sürece hayırda olmaya devam ederler.” Böylece Rafıziler
gibi iftarı yıldızların birbirine geçmesine kadar geciktirenlerin hayır üzere
olmadıklarını anlarız.
Rasûlullah sallallahu
aleyhi ve sellem Allah Teâlâ’nın şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: “Kullarımın
bana en sevimli olanı iftarda en çok acele edenidir.” Böyledir, çünkü bunda
Allah Azze ve Celle’nin helal kıldığı şeye erken davranma söz konusudur. Allah
Subhenehu ve Teâlâ Kerîm’dir. Kerîm olan, insanların kendisinin kereminden
faydalanmalarını sever. Bundan dolayı kullarının, kendisinin güneşin batmasıyla
helal kıldığı şeye acele etmelerini sever.
Eğer birisi şöyle derse: “Güneşin
battığına dair galip zan oluşmuşsa iftar edebilir miyim?”
Cevap: Evet.
Bunun delili Sahihu’l-Buhârî’de Esma bt. Ebi Bekr radıyallahu anhuma’dan gelen
şu rivayettir: “Biz Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in zamanında bulutlu
bir günde iftar ettik. Sonra güneş göründü.” Bilinmektedir ki onlar, bir ilim
üzere iftar etmediler. Şayet bir ilim üzere iftar etselerdi sonrasında güneş
çıkmazdı. Lakin güneşin battığına dair galip gelen zanna göre iftar ettiler. Sonra
bulut açıldı ve güneş göründü.
