İ'TİSAM YAYINLARINDAN ÇIKAN HARİS B. EBİ USAME MUSNEDİ TERCÜMESİNDEKİ HADİSLERİN SIHHAT DERECELERİ
Hazırlayan: Fevzi Altay
* Kitabın tercümesinin takdiminde "Eser çoğunluğu itibariyle sahih ve hasen hadislerden meydana gelmiş olup..." şeklinde geçen ifadeye aldanılmaması için kitapta geçen hadislerin sıhhat dereceleri Mes'ad Abdilhamid es-Sa'danî'nin tahkikinden istifadeyle hazırlanmıştır.
Huzeyfe radıyallahu anh’den: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ
“Kim kendisini bir kavme benzetirse onlardandır.”[1]
Nitekim hadis bu lafızla birçok sahabeden gelmiş olup mütevatirdir.
Rivayetin diğer lafzı şu şekildedir: Rasûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki:
لَا يشبه الزي بالزي حَتَّى يشبه الْخلق
بالخلق وَمن تشبه بِقوم فَهُوَ مِنْهُم
“Huy,
huya benzemedikçe, görünüş de görünüşe benzemez. Kim kendisini bir kavme benzetirse onlardandır.”[2]
İbn Mes’ud radıyallahu anh şöyle demiştir:
لاَ يُشْبِهُ
الزِّيُّ الزِّيَّ حَتَّى تَشْتَبِهَ الْقُلُوبُ الْقُلُوبُ
“Kalpler birbirine benzeşmedikçe dış görünüşler
birbirine benzeşmez.”[3]
Paganist din düşmanları tapmış oldukları şeytandan aldıkları
emirle maske takmayı mecburi yapmışlardır. Böylece şeytanın emrine itaat eden küfür
sistemlerine itaat eden kemiyeti tespit ettiler, hes kodunu zorunlu kılmaya
başladılar, bu adımlarda şeytana itaat edenler, genetik yapıya müdahale eden
MRNA aşılarına ve hatta beyinlerine çip taktırmaya da hazır hale gelecekler.
Nitekim corona yalanlarına, bulaşıcı hastalığa inanmayan
biri, sadece bir gün eldivenli ve maskeli olarak dışarı çıktığını, psikolojisinin
bozularak hastalığın varlığına dair vesveselere düştüğünü anlatmıştır.
Şüphesiz din düşmanı paganistlere zahirdeki bu benzeşmeye
göz yuman kimseler, inançlarında da onlara benzeşmeye başlamışlar ve Nebî
sallallahu aleyhi ve sellem’în “Bulaşıcı hastalık yoktur” hadisini dahi ya
inkar etmişler yahut geçmişte şeytanın vesvesesiyle bu hadisi çarpık bir
şekilde tevil eden alimlerin zellelerine tabi olarak içeriğini işlevsiz
bırakmışlar, “Evet hastalık bulaşmaz, ama Allah dilerse bulaşır” demişlerdir.
Bu söz bana sufilerin sapmasının mukaddimelerini hatırlatıyor: onlara Allah’tan
gayrından manevi yardım istemenin ve istigasede bulunmanın şirk olduğu
anlatıldığında: “Allah dilerse evliya yardıma koşamaz mı?” şeklinde garip
mukabelelerde bulunuyorlardı. Allah neleri dileyip emrettiğini ve neleri
dilemeyip yasakladığını kitabında ve nebisinin dili üzerinden açıklamıştır.
Dünyadaki bütün ispat malzemeleri hastalığın bulaştığını ve virüs diye bir şeyin
var olduğunu iddia etseydi bile Allaha ve İman ve Rasulüne imanın gereği, “Hastalık
bulaşması yoktur” hadisine teslim olmayı gerektirirdi. Rasûlullah sallallahu
aleyhi ve sellem isra ve mirac hadisesini anlattığında o günün insanları bu
olayı “bilimsel(!) gerçeklerine” aykırı bularak inkar ettiler, Nebi sallallahu
aleyhi ve sellem’i tasdik edenler ise sıddıklardan oldular.
Tarih araştırılırsa buna benzer iman imtihanları her dönemde
olagelmiştir. Her bir fitnede (imtihanda) haktan sapan fırkalar türemiştir.
Haricilik, Şia, Mu’tezile, Cehmiyye, Mürcie, Sufilik, Maturidilik, Eş’arilik
gibi fırkalar hep bu türden, ümmetin büyük kesimini akidelerinde şüpheye
düşüren fitnelerden sonra kalıcı bir iz olarak devam etmişlerdir.
Bugün hala dünyanın küre olduğuna ve döndüğüne inanan
kimselerin olması da Allah ve rasulünün beyanları ile bilim olduğu iddia edilen
felsefeleri karşı karşıya getirip sentez yapılmaya çalışılması sapıklığının bir
neticesidir.
Her kim Allah ve rasulünün beyanları ile şeytanın beşerden
bazılarının dili üzerinden pazarladığı görüşleri sentez yapmaya kalkarsa
bulanık bir haktan sapış elde eder.
Mu‘âz b. Cebel radıyallahu anh şöyle
demiştir: “Zaman gelecek Kur’ân insanlara açılacak öyle ki onu kadın, çocuk,
erkek herkes okuyacak. Derken adam diyecek ki:
“Kur’ân’ı okudum ama bana uyan
olmadı. Vallahi onu onların içinde uygulayacağım veya onlara okuyarak içlerinde
namaz kılacağım belki bana uyan olur. Bunun üzerine onu onların içinde tatbik
eder. Ama yine de kendisine uyan olmaz. O zaman der ki:
“Kur’ân’ı okudum bana uyan olmadı.
Onu içlerine uyguladım bana uyan olmadı. Vallahi evimde bir mescit yeri
çevireceğim belki bana uyarlar.” Bu sebeple evinde bir mescit yeri yapar. Ama
yine kendisine uyulmaz. O zaman der ki:
“Kur’ân’ı okudum bana uyan olmadı.
Onu içlerine uyguladım bana uyan olmadı. Evimde bir mescit yeri çevirdim bana
yine uyan olmadı. Vallahi onlara mutlaka Allah’ın Kitâbı’nda bulamayacakları ve
Rasûlüllâh sallallahu aleyhi ve sellem’den duymadıkları bir haber getireceğim.
Belki bana uyulur.” Mu‘âz radıyallahu anh dedi ki:
“İşte onun getirdiğinden sakının,
çünkü onun getirdiği şey sapıklıktır.”[4]
İbn Amr
radıyallahu anhuma’dan: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki:
لَيَأْتِيَنَّ عَلَى أُمَّتِي مَا أَتَى
عَلَى بني إسرائيل حَذْوَ النَّعْلِ بِالنَّعْلِ، حَتَّى إِنْ كَانَ مِنْهُمْ مَنْ
أَتَى أُمَّهُ عَلَانِيَةً لَكَانَ فِي أُمَّتِي مَنْ يَصْنَعُ ذَلِكَ، وَإِنَّ
بني إسرائيل تَفَرَّقَتْ عَلَى ثِنْتَيْنِ وَسَبْعِينَ مِلَّةً، وَتَفْتَرِقُ
أُمَّتِي عَلَى ثَلَاثٍ وَسَبْعِينَ مِلَّةً، كُلُّهُمْ فِي النَّارِ إِلَّا
مِلَّةً وَاحِدَةً، قَالُوا: وَمَنْ هِيَ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: مَا أَنَا عَلَيْهِ الْيَوْمَ وَأَصْحَابِي
“İsrailoğullarının
başına gelenler, tıpkı bir ayakkabının diğerini takip ettiği gibi ümmetimin
başına da gelecektir. Hatta onlardan birisi alenen anasıyla zina etmişse
ümmetimden de bunun yapacak olan çıkacaktır. Muhakkak ki İsrailoğulları yetmiş
iki fırkaya ayrıldılar. Benim ümmetim de yetmiş üç fırkaya ayrılacaktır. Biri
dışında hepsi de ateştedir.” Dediler ki:
“O (kurtulan)
hangisidir ey Allah’ın rasulü?” Şöyle buyurdu:
“BUGÜN benim
ve ashabımın üzerinde bulunduğu yolda olanlardır.”[5]
1328- Enes
radıyallahu anh’den: Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
تَفْتَرِقُ هَذِهِ الأُمَّةُ عَلَى ثَلاثٍ
وَسَبْعِينَ فِرْقَةً كُلُّهُمْ فِي النَّارِ إِلا وَاحِدَةً قَالُوا وَمَا هِيَ
تِلْكَ الْفِرْقَةُ قَالَ مَا أَنَا عَلَيْهِ الْيَوْمَ وَأَصْحَابِي
“Ümmetim
yetmiş üç fırkaya ayrılacaktır. Biri dışında hepsi de ateştedir.” Dediler
ki:
“O (kurtulan)
hangisidir ey Allah’ın rasulü?” Şöyle buyurdu:
“BUGÜN
benim ve ashabımın üzerinde bulunduğu yolda olanlardır”[6]
[1] Hasen. Bezzar (7/368) Taberani Evsat
(8/179) Taberani Musnedu’ş-Şamiyyin
(1/135, 3/94 no: 1862) Bkz.: İbn Hacer ed-Diraye (2/267) Zeylai Nasbu’r-Raye
(4/347).
[2] Hasen ligayrihi. Deylemi (7824, 7845) İbn
Hacer, Garaibu’l-Multekita (el yazma no: 3018)
[3] Hasen mevkuf. İbn Ebi Şeybe (7/105) Vekî Zuhd
(324) Hennad Zuhd (862)
[4]
Sahih.
Ebû Dâvud (4611) Hâkim (4/466) Beyhakî (10/210) Şu‘abu’lİmân (6/484) Firyâbî
Sıfâtu’l-Munafık (s. 58) Lalekâ’î İ‘tikâd (1/88) Abdurrezzâk,(11/363) Darimî,
(199) Âcurrî, eş-Şerî‘a (s. 45) İbn Asakir, Târîhu Dımaşk, (65/337) Ebû Nu‘aym,
Hilyetu’l-Evliyâ (1/230)
[5]
Hasen.
Hâkim (1/218) Tirmizi (2641) Taberânî (13/30) Mervezi esSunne (59) Acurri
eş-Şeria (24)
[6]
Hasen.
Ziyau’l-Makdisi el-Muhtare (7/277) Taberânî Evsat (5/137, 8/22) Eslem b. Sehl
Bahşel Tarihu Vasıt (s.196)
* Ebu Hureyre
radiyallahu anh’den: Deylemi (2361)
Hafız, müfessirler imamı, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et-Taberî
rahimehullah Tehzibu’l-Asar’da (4/15) şöyle demiştir:
“Nebî sallallahu aleyhi ve sellem’in: “Advâ (hastalık
bulaşması) yoktur” sözüyle kastedilen şudur: Hastalık sahibi olan hastalığı
yakınında olan bir başkasına bulaştırmaz. Cahiliyye halkı hastalık sahibiyle
beraber oturmaktan, onlarla yemek yemekten, içmekten sakınırlar ve sağlıklı
olanın hastalıklı olana yaklaşması halinde hastalığı ona bulaştıracağını iddia
ederlerdi. Nitekim Lebid b. Rebia, en-Nu’man b. el-Munzir’e, er-Rebî’ b. Ziyad
el-Absî hakkında böyle demişti. En-Nu’man, er-Rebî b. Ziyad el-Absî ile
arkadaşlık ediyordu. Lebid Nu’man’ı ondan tiksindirmek için er-Rebi’de baras
hastalığı olduğunu söyledi ve Nu’man onunla arkadaşlığı terk etti:
مَهْلًا أَبَيْتَ اللَّعْنَ، لَا تَأْكُلْ مَعَهْ
... إِنَّ اسْتَهُ مِنْ بَرَصٍ مُلَمَّعَهْ
وَإِنَّهُ يُولِجُ فِيهَا إِصْبَعَهْ
“Yavaş! Lanetlenecek bir şey yapmadın, onunla beraber yemek
yeme, onun kıçı baras ile cilalanmıştır, muhakkak ki o parmağını oraya sokar!”
Bunun üzerine Nu’man onunla arkadaşlık etmekten sakındı. Er-Rebî
dedi ki: “Lanetlenecek bir şey yapmadın. Muhakkak ki Lebid söylediği şeyde yalancıdır.”
En-Nu’man ona dedi ki:
قَدْ قِيلَ ذَلِكَ إِنْ حَقًّا، وَإنْ كَذِبَا ... فَمَا اعْتِذَارُكَ مِنْ شَيْءٍ إِذَا قِيلَا؟
“Doğru da olsa, yalan da olsa bu söylenmiştir! Söylenmiş bir
şeye karşı savunman nedir?
Nitekim Zuheyr b. Ebi Selma şöyle demiştir:
جَانِيكَ مَنْ يَجْنِي عَلَيْكَ وَقَدْ ... يُعْدِي الصِّحَاحَ مَبَارِكُ الْجُرْبِ
“Yanındaki seni kötüledi, sağlıklı deveye uyuz bulaştı.”
Cahiliyye şairlerinin bu şekilde kullanımları ve hastalık
bulaşmasını tasdiklemelerinin örnekleri çoktur. Nitekim bu tabirler İslam’da da
şairler tarafından çokça kullanılmıştır. El-Ferazdak İslam’da iken şöyle
demiştir:
أَلَا لَيْتَنَا كُنَّا بَعِيرَيْنِ لَا نَرِدْ ... عَلَى حَاضِرٍ إِلَّا نُشَلُّ وَنُقْذَفُ
كِلَانَا بِهِ عَرٌّ يُخَافُ قِرَافُهُ ... عَلَى النَّاسِ، مَطْلِيُّ الْمَسَاعِرِ أَخْشَفُ
“Keşke ikimiz sürüye ancak çalınarak atılan iki deve
olsaydık, insanlara hastalık bulaştırma korkusuyla katrana bulanmamız her
birimiz için bir utançtır”
Bundan dolayı şöyle derler: “Şuna hastalık bulaştırdı, o
hastalık bulaştırır, adam ve at kalabalığa girerse hastalık bulaştırırlar,
falan atına hastalık bulaştırdı, o hastalık bulaştırıcıdır, falan filana
uyuzunu bulaştırdı” Yine haksızlık ve zulüm manasında olarak da “adâ
fulanun (falan taşkınlık/düşmanlık etti)” derler… (Burada İmam Taberî rahimehullah,
adv kelimesinin, hastalık bulaşmasıyla alakası olmayan kullanımlarından örnekler
verir, sonra şöyle devam eder):
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in: “Safer yoktur”
sözüne gelince, Ebu Ubeyde Ma’mer b. el-Musenna’dan bana rivayet edildiğine
göre o şöyle demiştir:
“Yunur el-Cermî’nin şöyle dediğini işittim: Ru’be b.
el-Accâc’a safer hakkında sorulunca şöyle dedi:
“O karında bulunan bir yılandır. Otlayan hayvanlara ve
insanlara isabet eder.” Dedi ki: “Bu araplara göre uyuzdan daha bulaşıcıdır.”
Ebu Ubeyde dedi ki: “Safer yoktur” sözünün, Nebî sallallahu aleyhi ve
sellem’in Cahiliyye’deki Muharrem ayını Safer ayına erteleme uygulamalarını
iptal etmesi demek olduğu söylenmiştir. Bana göre isabetli olan görüş, Ru’be b.
el-Accac’ın söylediğidir. Onun bu açıklamasını, A’şâ Bahile’nin, bir adamı
vasfederken söylediği şu şiir doğrulamaktadır:
لَا يَشْتَكِي السَّاقَ مِنْ
أَيْنٍ وَلَا وَصَمٍ ... وَلَا يَعَضُّ عَلَى شُرْسُوفِهِ الصَّفَرُ
“Dizler bulunduğu yerden rahatsız değil, şikâyet etmez,
kaburgasını da safer ısırmamıştır”
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in: “el-Hâme
yoktur” sözüne gelince, el-Hâme; bir kuştur. Denildi ki araplar küçük
kulaklı baykuşu böyle isimlendirirler. Yine denildi ki o erkek baykuştur. Başka
şeyler de söylenmiştir. Bana göre isabete en yakını, onun erkek baykuş olduğu
görüşüdür. Et-Tirmah b. Hakim’in şu sözü de bundan dolayıdır:
وَفَلَاةٍ يَسْتَفِزُّ الْحَشَا،
مِنْ صُوَاهَا ضَبْحُ بُومٍ وَهَامْ
“Dişi ve erkek baykuşların sesleri ıssız arazinin taşlarını
ürkütür”
Nebî sallallahu aleyhi ve sellem’in “el-Hâme yoktur”
sözüyle kastedilen de ancak, Cahiliyye’de söyledikleri şu sözü iptal etmektir:
Cahiliyye halkı bir adam öldürüldüğü zaman velilerinden kanını talep etmez ve
intikamını almazlarsa, onun yerinden el-hâme dedikleri bir kuşun çıkacağını,
intikamı alınıncaya kadar kabri başında öteceğini söylerlerdi. Bundan dolayı
şair şöyle demiştir:
يَا عَمْرُو، إِلَّا تَدَعْ
شَتْمِي، وَمَنْقَصَتِي، أَضْرِبْكَ حَيْثُ تَقُولُ الْهَامَةُ اسْقُونِي
“Ey Amr! Ya bana dil uzatmayı ve hakaret etmeyi bırak, ya da
seni baykuşa “beni sula” diyeceğin yere gönderirim.”
Yine Ebu Davud el-Eyadî de şöyle demiştir:
سُلِّطَ الْمَوْتُ وَالْمَنُونُ عَلَيْهِمْ ... فَلَهُمْ فِي صَدَى الْمَقَابِرِ هَامُ
“Ölüm musallat oldu, ecel üzerlerindedir, onların
kabirlerinde baykuş sesi vardır”
Şairlerin çoğu bu manada kullanmışlardır.
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in: “Gûl yoktur”
sözüne gelince, el-Esmaî’den bana rivayet edildiğine göre bu kelime cinin kılık
değiştirmesi demektir. Onun bu sözüne Ka’b b. Zuheyr’in şu şiiri delil
getirilir:
لَكِنَّهَا خُلَّةٌ قَدْ سِيطَ مِنْ دَمِهَا ... فَجْعٌ وَوَلْعٌ وَإِعْرَاضٌ وَتَبْدِيلُ
فَمَا تَدُومُ عَلَى حَالٍ تَكُونُ بِهَا ... كَمَا تَلَوَّنُ فِي أَثْوَابِهَا غُولُ
“Lakin o öyle bir dostluktur ki kanından oluşan çamurunda; eziyet,
tutku, yüz çevirme ve dönüşme vardır. Olduğu gibi kalmaya devam etmez, gûl’un
kılıktan kılığa girmesi gibi.”
Şairlerin şiirinde buna benzer manada kullanılmıştır.
(Burada İmam Taberî rahimehullah arap şairlerinden örnekler zikreder ve şöyle
devam eder):
“Rasûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem’in “Gûl yoktur” sözüyle iptal ettiği inanç
bana göre, Cahiliyye halkının “gûl fayda verir veya zarar verir veya âdemoğullarına
karşı zarar veya faydaya güç yetirebilir” şeklindeki sözleridir. Onlar Allah Azze
ve Celle’nin ezeldeki takdiri dışında fayda veya zarar veremezler. Bu yüzden Rasûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem bunu, arapların fayda veya zarar vereceğine inanıp
tasdik ettikleri; hastalık bulaşması, safer ve uğursuzluk ile birlikte
zikretmiştir. Tıyera (uğursuzluk) inancına gelince, bunun açıklaması daha önce
geçtiği için burada tekrarına gerek yoktur.”
Yine İmam İbn Cerir et-Taberî rahimehullah Tehzibu’l-Asar’da
(4/14) şöyle demiştir: “Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in: “Hastalıklıyı
sağlıklının yanına sokmayın” sözü, hasta koyunun sağlıklı koyunların yanına
sokmaktan yasaklamaktadır. Böylece sağlıklı olan hayvanın sahibi, sağlıklı
koyunların yanına hasta koyunun sokulması sebebiyle hastalığı bulaştıracağını
zannetmesin! Eğer sağlıklı koyun hastalanırsa, onun sahibi, hasta koyunun onun
yanına girmesi sebebiyle hastalandığını zanneder. Rasûlullah sallallahu aleyhi
ve sellem bu bâtıl inancı iptal etmiştir. Aynı şekilde hastalık bulaşması
yoktur demekle beraber, cüzzamlı kimseden kaçınmayı emretmesi de bu anlamdadır.
Sağlıklı kimse, bir gün cüzzam hastalığına yakalanırsa, cüzzamlının yakınına
geldiği, onunla yemek yeyip içtiği için hastalandığını zannetmesin diyedir.”
Ebû Hureyre radıyallahu anh’den: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem
şöyle buyurdu:
لاَ عَدْوَى وَلاَ طِيَرَةَ وَلاَ هَامَةَ وَلاَ صَفَرَ وَفِرَّ مِنَ
المَجْذُومِ كَمَا تَفِرُّ مِنَ الأَسَدِ
“Advâ (hastalığın bulaşması) yoktur, tıyera (uğursuzluk, kötümserlik)
yoktur, hâme (maktülün mezarında baykuşun intikam için ötmesi) ve Safer yoktur.
Cüzzam hastasından, tıpkı aslandan kaçar gibi kaç” (Buhârî 5707)
İbn Hazm rahimehullah bu hadisi zikrettikten
sonra el-Muhalla’da (4/204) şöyle demiştir: “Cüzzamlıdan aslandan kaçar gibi
kaçmanın emredilmesi, hastalık bulaştırmasından dolayı değil, kötü kokusundan
dolayıdır. Nitekim hadisin başında hastalık bulaşması yoktur buyrulmuştur.
Ondan kaçmak Allah’ın takdirinden seni kurtarmaz… Nitekim Rasûlullah sallallahu
aleyhi ve sellem’in asrında hiç kimse cüzzamlılardan kaçınmazdı…”
Zehebi rahimehullah
Tıbbu’n-Nebevi’de (s.241) şöyle demiştir: “Rasûlullah sallallahu aleyhi ve
sellem’in “Hastalıklı olanı sağlıklı olanın yanına sokmayın” hadisi
hasta olan insan hakkında değil, hasta olan hayvanın, sağlıklı hayvanların
yanına sokulmaması hakkındadır. Çünkü sağlıklı olan, Allah’ın takdiriyle hasta
olsa sahiplerinin nefsinde hastalığın bulaştığı zannı meydana gelir. Bundan
kaçınmak gerekir. Nitekim Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem: “Hastalığın
bulaşması ve uğursuzluk yoktur” buyurmuş ve bu düşünceden uzak durmayı
emretmiştir.”
Ebu’l-Velid el-Bâcî
rahimehullah, el-Munteka’da (7/263) şöyle dedi: “Rasûlullah sallallahu aleyhi
ve sellem’in: “Hastalığın bulaşması yoktur” hadisi hakkında İsa b. Dinar
rahimehullah dedi ki: “Bunun manası bir şey bir şeye bulaştırmaz” demektir.
Yani Hastalıktan bir şeyi başkasına taşımaz demektir. İbn Vehb rahimehullah’ın
şöyle dediğini işittim: “Bana göre bunun manası şudur: Araplar sağlıklı
kimsenin hastanın yakınında durduğu zaman ona hastalığını bulaştıracağına
inanırlardı. Nebî sallallahu aleyhi ve sellem bunu yalanlamış ve bunların
hepsinin Allah Tebarek ve Teâlâ tarafından olduğunu açıklamıştır…Rasûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem’in: “Hastalığın bulaşması yoktur” hadisinin
manası bana göre hasta kimseyle yakın olan sağlıklı kimsenin bu sebeple
hastalanmayacağıdır. Eğer sağlıklı kimse hasta olursa bu hastalığın etkisiyle
değil, Allah Azze ve Celle’nin ilk hastaya olan takdirindeki gibi bir
takdiriyle olur. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in: “Hastalıklı olan
sağlıklı olanın yanına sokulmasın” hadisi ise bu manada değildir. Allah en
iyi bilendir, bu iki manaya ihtimal taşır:
Birincisi:
Hadisin zahirinde ifade edildiği gibi sağlıklı kimsenin sıkıntı hissetmemesi
içindir. Yahya b. Yahya bu görüşü tercih etmiştir.
İkincisi: el-Bârî
Tebarek ve Teâlâ’nın bu konudaki âdeti sebebiyledir. Hastalığı ve sıhhati
yaratan Allah Azze ve Celle olsa da, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem “Hastalığın
bulaşması yoktur” sözüyle, hastalanmanın Allah Azze ve Celle’nin fiiliyle
değil de, hastaya yakın olmak sebebiyle olduğuna inanan kimsenin inancını
reddetmiştir. Burası açık değildir. Çünkü bizler adeten hastaya yakın duran
sağlıklı kimsenin hastalanmadığına da şahit oluyoruz. Nitekim Nebî
sallallahu aleyhi ve sellem’den: “Cüzzamlıdan aslandan kaçışın gibi kaç”
buyurduğu rivayet edilmiştir. Bu hadisin zahiri, ondan zarar göreceği manasına
gelir. Sadece ona yakın durmaktan hoşlanmamak sebebiyle değildir. Çünkü eğer
ona yakın durmaya sabredebilen bir kimseyse, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve
sellem’in yasaklamasının manası olmazdı. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve
sellem’in yasağı ancak onun kokusundan zarar görmek ve yakın durmaktan
tiksinmek sebebiyledir. Bu durumda aslandan kaçar gibi ondan kaçman mubah olur.
Allah en iyi bilendir…”
İbnu’l-A’rabî
rahimehullah, el-Kabes’te (s.1134) Taun hastalığının bulunduğu yere girmemek ve
orada bulunanların çıkmaması hakkındaki hadisi hastalığın bulaşmasına delil
getirenlere cevap olarak şöyle demiştir: “Şüphesiz ki bazen kişi oraya girer de
kader gereği ona hastalık isabet eder veya orada bulunan oradan çıkar da
hastalığa yakalanmaz. Böylece giriş veya çıkışın etkisi olduğuna inanır ve
Allah Teâlâ’nın hükmünü unutur. Bazen de oradan çıkmış olmasına rağmen hastalık
kendisini yakalar.”
Tahavi Şerhu Meani’l-Asar’da (4/306) şöyle dedi: “Bu görüşün
sahipleri şöyle derler: “İşte Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem bu
rivayetlerde taunun bulunduğu yere gidilmemesini emretmektedir. Bu ise ondan
korkulduğu için verilmiş bir emirdir.” Bunlara şöyle cevap verilir:
Bunlarda sizin dediğiniz hususa delil yoktur. Çünkü onun
bulunduğu yere gidilmesini terk etme emri ondan duyulan korku sebebiyle
olsaydı, taunun ortaya çıktığı yerde bulunan kimselere de oradan çıkmak için
serbestlik verilmesi gerekirdi. Çünkü taun dolayısıyla onlar hakkında duyulan
korku, onların dışındakiler için duyulan korkuyla aynıdır. Taunun ortaya çıktığı
yerde bulunan kimselere oradan çıkmaları yasaklanmış olduğuna göre bu, orada
bulunmayan kimselere, hastalığın görüldüğü yere gitmelerinin yasaklanış
sebebinin sizin benimsediğiniz sebep ve anlamdan farklı olduğunu
ispatlamaktadır. Bir kimse: “Peki sizin dediğiniz bu sebep ve anlam ne
demektir?” diyecek olursa ona şöyle cevap verilir:
“Doğrusunu en iyi bilen Allahtır. Bize göre bunun anlamı
şudur: Bir kimsenin taunun bulunduğu yere gidip Allah Azze ve Celle’nin onun
hakkındaki takdiri gereği bu hastalığa yakalanırsa “Ben buraya gelmemiş
olsaydım bu hastalığa yakalanmayacaktım” dememesidir. Hâlbuki o çıkıp gittiği
yerde kalmaya devam etmiş olsaydı belki de bu hastalık ona bulaşmayacaktı.
Bundan dolayı böyle bir sözü söyleme korkusu ile bu hastalığın olduğu yere
gitmemesi emredilmiştir.
Aynı şekilde taunun bulunduğu yerden çıkmaması da
emredilmiştir. Ki çıkacak olursa “Ben orada kalmış olsaydım, oranın halkının
başına gelen benim de başıma gelirdi” demekten kurtulamaması korkusudur.
Hâlbuki orada kalmaya devam edecek olsaydı ona bu hastalıktan bir şey
bulaşmayabilirdi. Bundan dolayı açıkladığımız anlam sebebiyle taunun bulunduğu
yere gidilmemesi ve yine sözünü ettiğimiz anlam sebebiyle onun bulunduğu yerden
çıkılmaması emredilmiştir.
Aynı şekilde bizim Nebî sallallahu aleyhi ve sellem’den: “Hastalıklı
olan sağlıklı olanın bulunduğu yere gitmesin” hadisi de bu şekildedir.
Bunun sonucunda sağlıklı olan kimse bu hastalığa yakalanır ve sağlıklı olan
kimseyi hastalıklı olanın yanına götürdüğü için “Eğer ben bunu bu hastanın
yanına getirmemiş olsaydım ona da bu hastalık bulaşmazdı” demeye kalkışır.
Hâlbuki sağlıklı olanı o hastanın yanına götürmese dahi hastalık ona
bulaşabilirdi. İşte bundan dolayı sağlıklı birisinin hastalıklı olanın yanına
götürülmemesi emredilmiştir. Bu emrin sebebi ise insanların kalplerine bu
yanlış kanaatin düşmesinden ve dilleriyle onu ifade edip söylemelerinden emin
olunamamasıdır. Nitekim Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’den hastalığın
bulaşmayacağı ile ilgili rivayetler de nakledilmiştir…”
Yine Şerhu Meani’l-Asar’da (4/310) şöyle demiştir: “İşte
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, sözünü ettiğimiz bu rivayetlerde “Birincisine
kim bulaştırdı?” buyurarak hastalığın bulaşmasının söz konusu olmadığını
belirtmiştir. Yani eğer ikincisi, birincisi ona hastalığı bulaştırdığı için
hasta olmuşsa, birincisinin hiçbir şekilde hastalanmaması gerekirdi. Çünkü
onunla beraber bu hastalığı bulaştıracak kimse bulunmuyordu. Birincisinin
başına gelen hastalık ancak Allah Teâlâ’nın kaderiyle geldiğine göre ikincisine
gelen hastalık da böyledir.
Bir kimse “Bizler bunu Nebî sallallahu aleyhi ve sellem’den
hasta olan bir kimse sağlıklı olanın yanına götürülmesin şeklinde rivayet
edilen hadise zıt görüyoruz” diyecek olursa ben de şöyle derim:
“Hayır, ancak hastalığın bulaşması yoktur sözü Nebî
sallallahu aleyhi ve sellem’in buyurduğu şekliyle hastalığının bulaşmasının
asla söz konusu olmayacağı anlamında kabul edilir. O’nun “Hasta olan bir
kimse sağlıklı olanın yanına götürülmesin” sözü de hastanın sağlıklının
yanına götürülerek Allah’ın kaderi gereği birincisinin başına gelen hastalığın
aynısının ona da gelmesi ve insanların bu sebeple “Birincisi hastalığı ona
bulaştırdı” demeleri korkusu hakkında kabul edilir. İşte böylelikle bu söz
söylenir korkusu ile sağlıklı olan, hasta olanın yanına götürülmesi mekruh
görülmüştür. Biz yine bu rivayetler arasında Rasûlullah sallallahu aleyhi ve
sellem’den cüzzamlının elini yemek kabının içerisine koymuş olduğunu da rivayet
ettik. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in fiili uygulaması böylelikle
bulaşmanın söz konusu olmadığına delil olmaktadır. Çünkü hastalığın bulaşması
mümkün şeylerden olsaydı bu takdirde Nebî sallallahu aleyhi ve sellem’in
bulaşmasından korkulan böyle bir fiili de ortaya çıkmazdı. Çünkü bunu yapmakla
telef olma tehlikesini üzerine çekmiş oluyordu. Oysa Allah Azze ve Celle bunu
yasaklamış, kendinizi öldürmeyin buyurmuştur. (Nisa 29) Rasûlullah sallallahu
aleyhi ve sellem yana doğru kaymış yüksekçe bir duvarın yanından hızlıca
geçmişti. Ölüm korkusuyla yan yatmış bir duvarın yanından hızlıca geçtiğine
göre hastalığın bulaşmasından korkulan bir işi yapması nasıl caiz olabilir?
Yine bu bölümün bundan önceki kısımlarında Nebî sallallahu
aleyhi ve sellem’in taunun bulunduğu yere gidilmesini ve bulunduğu yerden
çıkılmasını yasakladığına dair nakledilmiş rivayetlerin anlamını, onun
bulunduğu yere gidilmesini yasaklamasının, Allah Teâlâ’nın ilminde onların
oraya gittikleri takdirde o hastalığa yakalanacakları ve oraya gidince bu
hastalığa yakalanarak: “biz bu hastalığın olduğu yere geldiğimiz için bu hastalığa
yakalandık. Gelmemiş olsaydık yakalanmayacaktık” demelerinin korkusu olduğunu,
aynı şekilde oradan çıkmayı yasaklamasının da oradan çıkan bir kimsenin
kurtulması ve arkasından: “Ben oradan çıktığım için kurtuldum, çıkmasaydım
kurtulamayacaktım” dememesi için olduğunu da belirtmiştik. Taunun bulunduğu
yerden çıkmanın ve bulunduğu yere gitmenin yasaklanış sebebi aynı olduğuna ve
bunun hastalığın bulaşmasından değil de, onun uğursuzluğundan korkup
çekinmekten dolayı olduğu anlaşıldığına göre, Nebî sallallahu aleyhi ve
sellem’in “Hasta olan sağlıklı olanın yanına götürülmesin” sözü de, hastalığın
bulaşması endişesiyle değil, yine uğursuz görme ile alakalıdır. Bundan dolayı
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in bütün bu sözleri insanların
endişelenip uğursuz saymalarına götüren bu sebeplerle ilgilidir.“
من حديث أبي سعيد عيسى بن سالم الشاشي حَدَّثَنَا أبو يزيد الخراز قال
أبو القاسم البغوي واسمه خالد بن حيان عن زيد بن واقد عن مكحول عن عَلِيّ بْن أَبِي
طَالِبٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ إن من اقتراب الساعة إِذَا رأيتم النَّاس أماتوا الصَّلَاةَ وَأَضَاعُوا
الْأَمانة وَاسْتَحَلُّوا الْكَبائر وَأَكَلُوا الرِّبَاءَ وَأَخَذُوا الرِّشَا وَشَيَّدُوا
الْبِنَاءَ وَاتَّبَعُوا الهوى وَبَاعُوا الدِّينَ بِالدُّنْيَا واتخذوا القرآن مزامير
واتخذوا جلود السباع صفافا والمساجد طرقا والحرير لباسا وكثر الجور وفشا الزنا وتهاونوا
بالطلاق وائتمن الخائن وخون الأمين وصار المطر قيظا والولد غيظا وأمراء فجرة ووزراء
كذبة وأمناء خونة وعرفاء ظلمة وقلت العلماء وكثرت القراء وقلت الفقهاء وحليت المصاحف
وزخرفت المساجد وطولت المنابر وفسدت القلوب واتخذوا القينات واستحلت المعازف وشربت
الخمور وعطلت الحدود ونقصت الشهور ونقضت المواثيق وشاركت المرأة زوجها في التجارة وركب
النساء البراذين وتشبهت النساء بالرجال والرجال بالنساء ويحلف بغير الله ويشهد الرجل
من غير أن يستشهد وكانت الزكاة مغرما والأمانة
مغنما وأطاع الرجل امرأته وعق أمه وأقصى أباه وصارت الإمارات مواريث وسب آخر هذه الأمة أولها وأكرم
الرجل اتقاء شره وكثرت الشرط وصعدت الجهال المنابر ولبس الرجال التيجان وضيقت الطرقات
وشيد البناء واستغنى الرجال بالرجال والنساء بالنساء وكثرت خطباء منابركم وركن علماؤكم
إلى ولاتكم فأحلوا لهم الحرام وحرموا عليهم الحلال وأفتوهم بما يشتهون وتعلم علماؤكم
العلم ليجلبوا به دنانيركم ودراهمكم واتخذتم القرآن تجارة وضيعتم حق الله في أموالكم وصارت أموالكم عند شراركم وقطعتم أرحامكم وشربتم
الخمور في ناديكم ولعبتم بالميسر وضربتم بالكبر والمعزفة والمزامير ومنعتم محاويجكم
زكاتكم ورأيتموها مغرما وقتل البرىء ليغيظ العامة بقتله واختلفت أهواؤكم وصار العطاء
في العبيد والسقاط وطفف المكائيل والموازين ووليت أمركم السفهاء
Ebu Said İsa b. Salim eş-Şâşî (vefatı hicri 232 miladi 846), hadis
cüzünde (no:46) dedi ki: bize Ebu Yezid el-Harraz tahdis etti, dedi ki; Ebu’l-Kasım
Halid b. Hayyan el-Begavî Zeyd b. Vakıd’dan, o Mekhul’den rivayet etti: “Ali b.
Ebi Talib radiyallahu anh dedi ki: “Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem
şöyle buyurdu:
“Muhakkak ki kıyamet yakınlaştığı zaman şunları görürsün:
İnsanlar namazı öldürürler.
Emaneti zayi ederler.
Büyük günahları helal sayarlar.
Faiz yerler.
Rüşvet alırlar.
Binaları yükseltirler.
Hevaya uyarlar.
Dünya karşılığında dinlerini satarlar.
Kur’ân’ı çalgı edinirler.
Yırtıcı hayvanların derilerinden sergi yaparlar.
Mescidleri yol edinirler.
İpeği elbise edinirler.
Zulüm artar.
Zina yaygınlaşır.
Boşanma hafife alınır.
Hâine güvenilir.
Güvenilir olan hain sayılır.
Yağmurlar sıcak yağar.
Çocuklar öfkeli (huysuz) olur.
Yöneticiler günahkâr kimseler olur.
Vezirler (danışmanlar, bakanlar) yalancı olur.
Emanetçiler hain olur.
Vekiller zalim olur.
Âlimler azalır.
Okuyanlar çok fakat fakih olanlar az olur.
Mushaflar yaldızlanır.
Mescidler süslenir.
Minberler uzatılır
Kalpler bozuk olur.
Şarkıcı kadınlar edinilir.
Çalgı aletleri helal sayılır.
Sarhoş edici içkiler içilir.
Had cezaları (zina eden evlilerin recmedilmesi, hırsızın
elinin kesilmesi gibi cezalar) iptal edilir.
Aylar kısalır.
Anlaşmalar bozulur.
Kadın ticarette kocasına ortak olur.
Kadınlar katırlara biner.
Kadınlar erkeklere, erkekler de kadınlara benzerler.
Allah’tan başkası adına yemin edilir.
Kişi kendisinden şahitlik istenmeden şahitlik eder.
Zekât borç gibi, ödünç de ganimet gibi görülür.
Kişi karısına itaat ederek annesine isyan edip babasını
uzaklaştırır.
Yöneticilik miras gibi devreder.
Bu ümmetin sonrakileri öncekilerine hakaret eder.
İnsanlara şerrinden korkulduğu için saygı gösterilir.
Güvenlik güçleri (zabıta, polis) çoğalır.
Cahiller minberlerde söz sahibi olur.
Erkekler taylasan (baş üzerinden örtülen şal) giyer.
Yollar daralır.
Binalar yükseltilir.
Erkekler erkeklerle (livata), kadınlar da kadınlarla
(lezbiyenlik) yetinir.
Minberlerinizde hatipler çoğalır.
Âlimleriniz yöneticilere meylederek onlara haramları
helal kılar ve helalleri haram kılarlar, onların arzuladıkları fetvaları verirler,
Âlimler ilmi dinarlarınızı ve dirhemlerinizi almak için
öğretirler.
Kur’ân’ı ticaret vasıtası edinirler.
Mallarınızda Allah’ın hakkını zayi edersiniz.
Mallarınız şerli olanlarınızın eline geçer.
Akrabalık bağlarınızı koparırsınız.
Toplantılarınızda sarhoş edici içkiler içer, kumar oynar,
davul çalarsınız, üflemeli ve telli çalgı aletleri çalarsınız,
İhtiyaç sahiplerinize zekâtı vermeyip onu bir borç gibi
sayarsınız.
Çoğunluğun öfkesinden dolayı suçsuz kimseyi öldürürsünüz.
Görüşleriniz ihtilâf eder.
Bağışlar yapma işi köle ve düşük kimselerin eline geçer.
Ölçü ve tartıda eksiltme yapılır.
Sefihler yöneticileriniz olur.”
Ravileri sakıncasızdır, ancak Mekhul eş-Şâmî rahimehullah,
Ali radiyallahu anh’e yetişmemiştir. Bu hadisi Şecerî Emali’de (2724) ve
el-Mustagfirî Delailu’n-Nubuvve (282) müellifin tarikinden rivayet etmiştir.
Suyuti Cem’ul-Cevami’de (2472) Ebu’ş-Şeyh’in el-Fiten kitabı, Uveys’in Cüz’ü ve
Deylemî’ye nispetle zikretmiştir.
Tirmizî (2210) hadisin bir kısmını; el-Ferac b. Fudale –
Yahya b. Said – Muhammed b. Amr b. Ali – Ali b. Ebi Talib radiyallahu anh
yoluyla rivayet etmiştir. el-Ferac b. Fudale zayıftır. Aynı tarikten; Taberânî
Mu'cemu'l-Evsat (469) Beyhakî el-Ba’s ve’n-Nuşur (75) ve başkaları da rivayet
etmişlerdir.
Hadiste zikredilen unsurlar daha başka sahabelerden de bu
şekilde topluca rivayet edilmiştir, ancak o rivayetlerin her birinin isnadında
şiddetli zayıflık vardır. Lakin hadiste sayılan unsurlar, parçalar halinde
birçok rivayetlerde sabit olmuştur.
Dinden çıkışın, dine ve dindarlara düşmanlığın ve küfre zorlamanın süratle yayıldığı, her tarafta maske takarak İblis’e kulluğunu izhar edenlerin çoğunlukta olduğu bu zamanda tevhid ve sünnet üzerinde sebat eden müslümanlar, din düşmanlarına karşı güç gösterebilecek ve fiilî mukabelede bulunacak durumda değildir. Lakin alemlerin rabbi Allah Azze ve Celle, kendisinden sakınanlara ve kendisine tevekkül edenlere yardım edeceğini vaad etmiştir.
Müslümanların oldukça azınlık
ve zayıf olduğu bu zamanda, maske, HES kodu, çipli kimlik ve aşı gibi küfre
zorlama eylemleri karşısında Allah’tan yardım isteyerek ve din düşmanı zalimler
aleyhinde beddua ederek kunut yapmaları meşrudur. Belli bir hadiseden dolayı
yapılan bu kunuta “nazile” veya “nevazil” kunutu denilir. Bu konuda birçok
hadisler gelmiştir ve meşhurdur. Bazısını zikretsek yeterli olur inşaallah:
Ebu Hureyre radiyallahu anh’den:
أَنَّ النَّبِيَّ - صلى الله عليه وسلم - كَانَ
إِذَا قَالَ سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ فِي الرَّكْعَةِ الْآخِرَةِ مِنْ
صَلَاةِ الْعِشَاءِ قَنَتَ اللَّهُمَّ أَنْجِ عَيَّاشَ بْنَ أَبِي رَبِيعَةَ
اللَّهُمَّ أَنْجِ الْوَلِيدَ بْنَ الْوَلِيدِ اللَّهُمَّ أَنْجِ سَلَمَةَ بْنَ
هِشَامٍ اللَّهُمَّ أَنْجِ الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اللَّهُمَّ
اشْدُدْ وَطْأَتَكَ عَلَى مُضَرَ اللَّهُمَّ اجْعَلْهَا عَلَيْهِمْ سِنِينَ كَسِنِي
يُوسُفَ
“Nebî sallallahu aleyhi ve
sellem yatsı namazının son rekatinde “semiallahu limen hamideh” dedikten sonra
şöyle kunut yaptı: “Allah’ım! Ayyaş b. Ebi Rebia’yı kurtar. Allah’ım! El-Velid
b. el-Velid’i kurtar. Allah’ım! Seleme b. Hişam’ı kurtar. Allah’ım! Mustazaf mü’minleri
kurtar. Allah’ım! Mudar’a şiddet ver! Allah’ım! Onlara Yusuf (aleyhi's-selâm)’ın
kıtlık yılları gibi kıtlık yılları ver.” Buhârî ve Muslim rivayet etmişlerdir.
İbn Abbas radiyallahu anhuma’dan:
قَنَتَ رَسُولُ اللَّهِ - صلى الله عليه وسلم -
شَهْرًا مُتَتَابِعًا فِي الظُّهْرِ وَالْعَصْرِ وَالْمَغْرِبِ وَالْعِشَاءِ
وَصَلَاةِ الصُّبْحِ فِي دُبُرِ كُلِّ صَلَاةٍ إِذَا قَالَ سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ
حَمِدَهُ مِنَ الرَّكْعَةِ الْآخِرَةِ يَدْعُو عَلَى أَحْيَاءٍ مِنْ بَنِي
سُلَيْمٍ عَلَى رِعْلٍ وَذَكْوَانَ وَعُصَيَّةَ وَيُؤَمِّنُ مَنْ خَلْفَهُ
“Rasûlullah sallallahu aleyhi
ve sellem bir ay boyunca hergün peşpeşe öğle, ikindi, akşam, yatsı ve sabah her
namazın ardında, son rekatte rükudan kalkıp “semiallahu limen hamideh”
dediklten sonra kunut yaparak Beni Süleym, Ri’l, Zekvan ve Usayye kabilelerine
beddua etti, arkasındakiler de amin dediler.”
Bunu Ahmed, Ebû Dâvûd ve Hâkim;
Sabit b. Yezid – Hilal b. Habbab – İkrime – İbn Abbas radiyallahu anhuma
yoluyla rivayet etmişlerdir. Nevevî el-Mecmu’da (3/482) “İsnadı hasen veya
sahihtir” dedi. İbn Kayyım Zadu’l-Mead’de (1/280) “hadis sahihtir” dedi. İbn
Hacer Netaicu’l-Efkar’da (2/130) hasen dedi. El-Elbani de Sahihu Suneni Ebi
Davud’da (3/144) hasen demiştir.
Buhârî ve Muslim’in
sahihlerinde Ebu Hureyre radiyallahu anh’den gelen hadiste de nazile kunutunun
namazın son rekatinde yapıldığı geçmektedir.
İbn Teymiyye rahimehullah Mecmuu’l-Fetava
(23/108) dedi ki: “Meydana gelen hadiselerde kunut yapmak sünnettir. Ehli hadis
fakihlerinin görüşü budur ve raşid halifelerden de rivayet edilmiştir.”
Yine İbn Teymiyye rahimehullah
Mecmuu’l-Fetava (22/270) “Meydana gelen hadiseler için yapılan kunutta mü’minlerin
lehine ve kâfirlerin aleyhine dua ederek, sabah namazında ve diğer namazlarda
yapılması meşrudur. Ömer radiyallahu anh Hristiyanlara karşı savaşırken yaptığı
kunutta: “Allah’ım! Kitap ehli kâfirlere lanet et” diyerek beddua etmiştir.”
Kunut, beş vakit farz
namazlarda yapılır, nafile namazlarda ve Cuma namazında yapılmaz. Çünkü bu
konuda Nebî sallallahu aleyhi ve sellem’den ve ashabından bir şey rivayet
edilmemiştir. Hatibin Cuma hutbesinde yapacağı dua yeterlidir. İbn Abdilber
el-İstizkar’da (2/282) şöyle demiştir: “Sahabe’den birinin Cuma namazında kunut
yaptığı gelmemiştir.”
İslam’a düşmanlığı izhar eden
kafirlere ismen beddua ve lanet etmenin caiz oluşunu İmam Ahmed, İmam Malik,
İbn Battal, İbn Hibban, İbn Kudame, İbn Teymiyye, İbn Kayyım, Nevevi, İbn Hazm,
San’anî ve birçok alimler açıklamışlardır.
(Bkz.: el-İstizkar 5/172,
Sahihu ibn Hibban 5/327, İbn Battal Buhari Şerhi (3/6) İbn Kudame el-Mugni
(2/587) İbn Kayyım Zadu’l-Mead (1/272) Nevevi el-Minhac (5/283) İbn Hazm el-Muhalla
(3/58) San’anî Subulu’s-Selam (1/255)
Arap olmayanların duayı kendi
dillerinde yapmalarına bir mani yoktur.
Kunut duasını imamın sesli
yapması ve duada ellerini kaldırması sünnettir.
Enes radiyallahu anh’den:
:".. فَمَا رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ -
صلى الله عليه وسلم - وَجَدَ عَلَى شَيْءٍ قَطُّ وَجْدَهُ عَلَيْهِمْ - يعني
القرَّاء - فَلَقَدْ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
فِي صَلَاةِ الْغَدَاةِ رَفَعَ يَدَيْهِ فَدَعَا عَلَيْهِمْ
“Rasûlullah sallallahu aleyhi
ve sellem’in (Bi’ru Maune olayında öldürülen) kurrâlara üzüldüğü kadar bir şeye
üzüldüğünü görmedim. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in sabah namazında
ellerini kaldırarak (kurrâları öldürenler) aleyhinde dua ettiğini gördüm.”
Bunu Ahmed rivayet etmiştir.
Nevevi el-Mecmu’da (3/479) “Bunu Beyhakî sahih veya hasen isnad ile rivayet
etti” demiştir.
Ebu Rafi radiyallahu anh’den:
صليت خلف عمر
بن الخطاب رضي الله عنه فقنت بعد الركوع، ورفع يديه، وجهر بالدعا
“Ömer b. el-Hattab radiyallahu
anh’ın arkasında namaz kıldım, rükûdan sonra kunut yaptı, ellerini kaldırdı ve
duayı sesli olarak yaptı.” Bunu Beyhakî (2/212) rivayet etmiş ve “Ömer radiyallahu
anh’e ulaşan isnadı sahih” demiştir.
Duadan sonra elleri yüze
sürmek meşru değildir. Bu konuda rivayet edilen hadis ise hüccet olamayacak
kadar zayıftır. (Bkz.: İbn Teymiyye Mecmuu’l-Fetava 22/519)
Nitekim Beyhakî şöyle
demiştir: “Duadan sonra elleri yüze sürmeye gelince, seleften birinin kunut
duasında bunu yaptığına dair bir rivayet ezberlemedim. Bazıları namaz dışındaki
dualarda bunu caiz görseler de, bu konuda Nebî sallallahu aleyhi ve sellem’den
gelen rivayet zayıftır. Bazıları namaz dışındaki dua hakkında bununla amel
ediyorlar. Ama namaz içindeki duada elleri yüze sürmeye gelince sahih bir hadis
veya sabit bir eser yoktur, kıyas da yoktur. Evla olan bunu yapmamak, selefin
yaptığı gibi, namazda elleri yüze sürmeden dua etmekle yetinmektir.”
Nebî sallallahu aleyhi ve
sellem’den ve ashabından gelen hadislerden zahir olan odur ki, nazile kunutunda
duaya Allah’a hamd ve Nebiye salat ile başladığı sabit olmamıştır.
Özetle: farz namazların son rekatinde, rükudan sonra imam ellerini kaldırır, "Allah'ım! Din düşmanlarının maske, aşı, karantina, cemaatle namazı yasaklama gibi dayatmalarına ve zulümlerine karşı mü'minlerin yardımcısı ol! Onların zulümlerini müslümanlardan sav! İslam'a ve müslümanlara karşı düşmanlık eden örgütleri, devlet yöneticilerini, sağlık bakanını, bilim kurulu üyelerini, maskeye ve aşıya zorlayan polisleri, zabıtaları, tagut uşaklarını kahru perişan eyle! Tuzak kurmak isteyen bu hainleri emellerine ulaştırma, tuzaklarını kendi başlarına geçir ya Aziz ya Kahhar!" şeklinde dua eder, cemaat amin derler, sonra imam ellerini tekbir için kaldırır ve secdeye gider.
* Not: Kunutun son rekatte rükudan önce yapılabileceğini gösteren rivayetler de mevcuttur. Hadis ehli fakihler her ikisini de meşru görmektedirler.
Şehadet ederim ki yeryüzündekilerin çoğunun korona gibi
ilahları çoktur ve yine şehadet ederim ki onların; Adhenom Gebreyesus Tedros,
Bill Gates, Elon Musk, Rockefeller, Recep Erdogan, Fahrettin Koca, Suud'un, Mısır'ın kralları gibi
tagutlardan birçok rasulleri vardır!
Deccalin dinine tabi olanların imanlarının esasları:
1- Hastalığın bulaştığına inanmak, virüslerin varlığına ve
çokluğuna iman etmek, Dünya Sağlık Örgütünün açıklamalarına kayıtsız şartsız
teslim olmak
2- Maske ve mesafe kuralına uymamanın ve karantinadan çıkmanın günah
olduğuna inanmak,
3- Aşıların, maskenin, mesafenin faydalı olduğuna, bunların
hastalıklardan ve her türlü musibetlerden koruduğuna inanmak, sigaranın zararlı
olduğuna, her türlü felaket ve hastalıkların sigara sebebiyle meydana geldiğine
inanmak
4- Modern bilimci ahmakların açıkladığı şeylere ve medyadan empoze edilenlere
kalben dahi itiraz etmemek, sorgulamamak,
5- Rahman’dan bir ilham gelirse veya hastalığın bulaşmadığına,
dünyanın düz olduğuna, dönmediğine dair gerçekler gün yüzüne çıktıkça derhal
NASA ve DSÖ beyanlarına (şeytanın vesveselerine) sığınmak,
6- Dünyanın yuvarlak olduğuna ve döndüğüne iman etmek, Nasa’nın
açıkladığı bilgilere kayıtsız şartsız teslim olmak
Dinlerinin şartları:
1- Yukarıda zikredilen şehadet kelimelerini zikretmek
2- Maske,
3- Mesafe,
4- Temizlik!
5- Hes kodu almak, evlere kapanmak, aşı çıkınca aşı olmak
Abdestleri alkolle ve dezenfektanlarladır,
Namazları, şeytana teslim ettikleri camilerde maskeli ve
mesafelidir!
Cihadları; imanlarının kurallarına uymayanları HES koduyla tespit
etmek, maske takmayanı sokağa çıkarmamak, ulaşım vasıtalarına, iş yerlerine,
devlet dairelerine, marketlere sokmamak, bu kurallara muhalefet edenleri linç etmek,
Zekâtları; korona tedbirleri uğruna malları feda etmek, maddi
zararlara göz yummak
Oruçları; akrabalarını, yakınlarını hastanelerde ilaçlarla
öldürmelerine sabır ve rıza göstermek, ses çıkarmamak
Hacları; virüs test merkezlerini tavaf etmek, ateş ölçer cihazlara
yüz sürmek
Sen de bize şahit ol ki Ya Rab! Hepsini inkar ettik, Allah’a ve “Hastalık
bulaşmaz” diyen rasulü Muhammed sallallahu aleyhi ve sellem’e iman ettik
Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:
“Yoksa onların
birtakım ortakları mı var ki, Allah’ın izin vermediği şeyleri, dinden
kendilerine bir şeriat kıldılar? Eğer ayırdedici söz olmasaydı, elbette
aralarında hüküm verilirdi. Gerçekten zalimler için can yakıcı bir azap vardır." (Şura 21)
“Allah’ın mescitlerini, içlerinde O'nun adının anılmasından
alıkoyan ve onların harap olmasına çalışandan daha zalim kim olabilir? İşte
onlar var ya, onlara oralara korka korka girmekten başka bir şey yoktur. Onlar
için dünyada rezillik vardır. Onlar için ahirette de çok büyük bir azap vardır.”
(Bakara 114)
“Yeryüzünde bulunanların çoğunluğuna itaat edecek olursan seni
Allah yolundan saptırırlar. Çünkü onlar ancak zanna uyarlar; onlar ancak yalan
söylerler.” (En’âm 116)
"İşte o şeytandır ki ancak kendi velilerini korkutur; eğer
mü’min iseniz onlardan korkmayın, benden korkun!" (Al-i İmran 175)
İmam Şafii rahimehullah
el-Umm’de (1/189) şöyle demiştir:
فَإِنْ كان خَائِفًا إذَا خَرَجَ إلَى الْجُمُعَةِ
أَنْ يَحْبِسَهُ السُّلْطَانُ بِغَيْرِ حَقٍّ كان له التَّخَلُّفُ عن الْجُمُعَةِ فَإِنْ
كان السُّلْطَانُ يَحْبِسُهُ بِحَقِّ مُسْلِمٍ في دَمٍ أو حَدٍّ لم يَسَعْهُ التَّخَلُّفُ
عن الْجُمُعَةِ
“Eğer kişi Cuma namazına
çıktığı zaman sultanın kendisini haksız yere hapsedeceğinden korkarsa cumadan
geri kalabilir. Eğer sultan onu bir müslümanın kan hakkı sebebiyle veya had
cezası için hapsedecekse, cumadan geri kalamaz.”
Siyasi karışıklıkların
meydana geldiği zamanlarda fitne korkusuyla cemaatle namazlardan geri kalmaya birçok
imamlar cevaz vermişlerdir.
Ebu Akîl Beşir
b. Ukbe rahimehullah dedi ki: “Yezid b. Abdillah b. eş-Şihhir Ebu’l-A’lâ rahimehullah’a:
ما
كانَ مُطَرِّفٌ يَصنَعُ إِذا هاجَ في النّاس هَيجٌ؟ قالَ كانَ يَلزَمُ قَعرَ بَيتِه
ولاَ يَقرَبُ لَهُم جُمُعَةً ولاَ جَماعَةً حَتى تَنجَليَ لَهُم عَمّا انجَلَت
“Mutarrif b.
Abdillah b. Şihhir rahimehullah insanlar birbirine girip savaştıkları zaman ne
yapıyordu?” dedim. Dedi ki:
“Evinin
ortasından ayrılmaz, fitne kalkıncaya kadar Cuma ve cemaat namazlarında dahi
onlara katılmazdı.” İsnadı Buhârî
ve Muslim'in şartlarına göre sahihtir. İbn Sa’d Tabakat (7/142) İbn Asakir
Tarih (58/314)
Ebu Bekr İbn Ebik ed-Devâdârî Kenzu’d-Durer Ve Camiu’l-Gurer’de (5/194)
şöyle der:
فيها كان ابتداء المحنة العظيمة وإظهار القول بخلق
القرآن وكان الذي قام بهذا الأمر بشر المريسي وبنو الجهم وشاع ذلك وذاع وقتل من خالف
واختفت العلماء والأئمة في منازلهم وامتنعوا من الصلوات في الجوامع وقتل منهم خلق كثير
“Hicri 218 yılında Kur’ân’ın mahlûk olduğu görüşü izhar
edilerek büyük fitne çıktı. Bu işi Bişr el-Merisî ve Cehm oğulları çıkardılar,
yayıldıkça yayıldı. Muhalefet eden öldürüldü. Âlimler ve imamlar evlerinde
gizlendiler, camilerde namazlara katılmaktan çekindiler. Onlardan birçok kimse
öldürüldü.”
Soru: Esselamu aleykum ve rahmetullahi ve berekatuhu değerli hocam. Hastalık sebebiyle selef döneminde namazın kılınmadığı olduğunu söylenler var bunu izah edermisiniz Allah Subhanehu ve Teala size hâyr versin
Cevap: Aleykumu’s-Selam ve rahmetullahi ve berakatuhu. Salih
selef döneminde cemaatle namazın iptal edildiğine dair bir şey yoktur. Fitne savaşları sebebiyle birkaç gün cemaatle namaz kılınamadığı, ezanlar okunmadığı şeklinde bazı rivayetler mevcut olsa da bunlar insanların kendi iradeleriyle yaptıkları şeyler değildir. Bu yüzden zamanımızdaki namaz yasaklarıyla asla kıyaslanamaz!
Seleften çok sonraki zamanlarda büyük çaplı vebalarda çok
sayıda ölümler olması sebebiyle camilerin boş kaldığı zikredilmiştir. Mesela İbn
Azarî el-Marakeşî, (v.695 h.) el-Beyanu’l-Mugrib Fi Ahbari’l-Endulus ve’l-Magrib
adlı kitabında (1/257), Tunus’ta hicrî 395 yılında büyük bir veba meydana
geldiğini, insanların çoğunun öldükleri için Kayravan mescidlerinin boş
kaldığını zikretmiştir.
Zehebi, Tarihu’l-İslam’da (30/25) Hicri 448 yılı hadiseleri
hakkında şöyle demiştir: “Bu yılda Endülüs’te büyük bir kıtlık ve veba meydana
geldi. İşbiliyye halkı öldüler ve namaz kılacak kimse kalmadığı için mescidler
kapalı kaldı.” Bkz.: Zehebi Siyeru A’lami’n-Nubela (18/311)
İbn Hacer, İnbau’l-Gumr adlı tarih kitabında (3/326), hicri
827 senesinin başlarında Mekke’de büyük bir veba meydana geldiğini, her gün
kırk kişinin öldüğünü, Rebiu’l-Evvel ayında ölenlerin sayısının bin yedi yüze
ulaştığını, Makamu İbrahim’de Şafii mezhebi mensuplarının; imamla beraber ancak
iki kişinin namaz kıldığını, diğer mezheplerden ise namaz kılacak kimse
kalmadığı için cemaatle namaz kılmadıklarını zikretmiştir.
Bazıları isnad ve metin açısından sahih olmadığı net olan,
bâtıl bir rivayete dayanarak, Amvas taunu zamanında Cuma ve cemaat namazlarının
iptal edildiğini çıkarıyorlar. Şüphesiz bu, en saçma zorlamalardandır. Metinde buna dair en ufak bir işaret yoktur.
Söz konusu rivayet şudur:
Şehr b. Havşeb rahimehullah, efendisinden (annesinin
kocasından) rivayet ediyor:
أنّه
كان قد شهد طاعون عمواس، فكان على قيادة الناس أبو عبيدة بن الجراح فمات بالطاعون،
ثم معاذ بن جبل فمات به أيضًا فلما مات استخلف على الناس عمرو بن العاص فقام فينا
خطيبا فقال: أيها الناس، إن هذا الوجع إذا وقع فإنما يشتعل اشتعال النار، فتجبّلوا
منه في الجبال قال: فقال له أبو واثلة الهذلي: كذبتَ والله، لقد صحبت رسول الله
صلى الله عليه وسلم، وأنت شرٌّ من حماري هذا. قال عمرو: والله ما أرد عليك ما
تقول، وأيْمُ الله لا نُقيم عليه! ثم خرج وخرج الناس فتفرقوا عنه، ودفعه الله
عنهم. قال: فبلغ ذلك عمر بن الخطاب من رأي عمرو فوالله ما كرهه
“O, Amvas taununa şahit olmuş. İnsanların komutanı Ebu
Ubeyde b. el-Cerrah radiyallahu anh idi. O taundan öldü. Sonra Muaz b. Cebel radiyallahu
anh komutan oldu, o da taundan ölünce yerine Amr b. el-As radiyallahu anh
komutan oldu ve şöyle hutbe verdi: “Ey insanlar! Şüphesiz bu hastalık meydana
gelmiştir ve ateşin tutuşması gibi tutuşturmaktadır. Ondan dağlara kaçın. Ebu
Vasile el-Huzeli radiyallahu anh ona dedi ki: “Vallahi yanıldın! Ben Rasûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem ile sahabelik ettim. Sen şu eşeğimden bile daha
şerlisin.” Amr b. el-As dedi ki: “Vallahi söylediğini reddetmiyorum. Allaha
yemin olsun burada kalmayacağız.” Sonra o çıktı ve insanlar da çıkıp
dağıldılar. Allah onlardan hastalığı def etti. Bu haber Ömer b. el-Hattab radiyallahu
anh’e ulaşınca Amr’ın görüşünü çirkin görmedi.”
Bunu Ahmed (3/225) Taberî Tarih (4/62) ve İbn Asakir Tarih
(68/108) rivayet etmişlerdir.
Bu rivayet birkaç açıdan münkerdir:
1- Şehr b. Havşeb, kendisinde zayıflık olmakla beraber,
güvenilir ravilere muhalif düşmediği hadisleri hasen kabul edilir. Bu rivayette
ise aşağıda geleceği üzere hem kendisinin daha sağlam rivayetine hem de diğer
güvenilir ravilere muhalif metinle rivayet etmiştir.
2- Şehr b. Havşeb, bunu ismini belirtmediği, cerh ve ta’dil
açısından durumu hiç bilinmeyen birinden rivayet etmiştir.
3- Rivayetin metninde Amr b. As radiyallahu anh’e itiraz
eden sahabinin ismi Ebu Vasile olarak belirtilmiştir. Bu, sahih rivayetlere
aykırıdır. Sahih olan rivayette Amr b. el-As’ı uyaran sahabi Şurahbil b. Hasene
radiyallahu anh’dır.
Şehr b. Havşeb rahimehullah’tan: “Abdurrahman b. Ganm
radiyallahu anh dedi ki:
وَقَعَ
الطَّاعُونُ بِالشَّامِ فَخَطَبَنَا عَمْرُو بْنُ الْعَاصِ فَقَالَ إِنَّ هَذَا الطَّاعُونَ
رِجْسٌ فَفِرُّوا مِنْهُ فِي الْأَوْدِيَةِ وَالشِّعَابِ فَبَلَغَ ذَلِكَ شُرَحْبِيلَ
ابْنَ حَسَنَةَ فَقَالَ كَذَبَ عَمْرٌو صَحِبْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ وَعَمْرٌو أَضَلُّ مِنْ حِمَارِ أَهْلِهِ وَلَكِنَّهُ رَحْمَةُ رَبِّكُمْ
وَدَعْوَةُ نَبِيِّكُمْ وَوَفَاةُ الصَّالِحِينَ قَبْلَكُمْ
“Şam’da taun meydana geldi. Amr b. el-As radiyallahu anh
bize hutbe vererek şöyle dedi:
“Muhakkak ki bu taun bir pisliktir. Ondan vadilere ve
yaylalara kaçın.” Bu sözler Şurahbil b. Hasene radiyallahu anh’e ulaşınca dedi
ki:
“Amr yanıldı! Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ile
sahabelik ettim. Amr, ailesinin eşeğinden daha sapıktır. Lakin bu hastalık
rabbinizden bir rahmet, nebiniz sallallahu aleyhi ve sellem’in bir duası ve
sizden önceki salihlerin ölüm sebebidir.”
Bunu Taberânî Mu'cemu'l-Kebîr (7/305) Hâkim (3/311) Ahmed
(4/195) Ma’mer b. Raşid el-Cami (772) Begavi Mu’cemu’s-Sahabe (1690) Ebu Nuaym
Marife (3714) İbn Asakir Tarih (22/475) hasen bir isnad ile rivayet
etmişlerdir. Şehr b. Havşeb, bu rivayette diğer güvenilir ravilere uygun
rivayette bulunduğu için bu rivayeti hasendir.
4- Rivayetin metninde Amr b. el-As radiyallahu anh’ın
kendisine yapılan uyarıyı dinlemediği ve insanları dağlara ve vadilere
dağıttığı geçmektedir. Hâlbuki sahih olan rivayetlerde Amr b. el-As radiyallahu
anh, diğer sahabelerin uyarısını dinlemiş ve fikrinden vaz geçmiştir.
Şurahbil b. Şuf’a rahimehullah’ın rivayetinde şu şekildedir:
إِنَّ
الطَّاعُونَ وَقَعَ بِالشَّامِ فَقَالَ عَمْرٌو تَفَرَّقُوا عَنْهُ فَإِنَّهُ رِجْزٌ
فَبَلَغَ ذَلِكَ شُرَحْبِيلَ ابْنَ حَسَنَةَ فَقَالَ قَدْ صَحِبْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَسَمِعْتُهُ يَقُولُ إِنَّهَا رَحْمَةُ رَبِّكُمْ وَدَعْوَةُ
نَبِيِّكُمْ وَمَوْتُ الصَّالِحِينَ قَبْلَكُمْ فَاجْتَمِعُوا لَهُ وَلَا تَفَرَّقُوا
عَلَيْهِ فَقَالَ عَمْرٌو رَضِيَ اللهُ عَنْهُ صَدَقَ
“Taun Şamda ortaya çıkınca Amr radiyallahu anh: “Bunun
bulunduğu yerden etrafa dağılın. Çünkü o bir azaptır” dedi. Amr’ın bu
söyledikleri Şurahbil b. Hasene radiyallahu anh’e ulaşınca o şöyle dedi:
“Ben Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in sohbetinde
bulundum. O’nun şöyle buyurduğunu işittim:
“Bu rabbinizin bir rahmeti, nebinizin bir duası ve sizden
önceki salihlerin ölüm sebebidir.” Bu sebeple onun için toplanın, onun
bulunduğu yerden etrafa dağılmayın.” Bunun üzerine Amr radiyallahu anh: “Doğru
söyledi” dedi.”
Bunu sahih isnadla; Tahavî Şerhu Meâni'l-Âsâr (4/306) İbn
Hibban (7/215) Ahmed (4/196) Beyhakî (6/384) rivayet etmişlerdir. El-Elbani, Talikatu’l-Hisan’da
(2490) sahih olduğunu söylemiştir.
5- Bu rivayette Muaz radiyallahu anh’ın ölümünden sonra Amr
b. el-As’ın bu konuşmayı yaptığı geçiyor. Lakin sahih rivayetlere göre Muaz radiyallahu
anh, Amr b. el-As’ın bu fikrini hutbede açıkladığını duyunca karşı çıkmış ve
rabbinden, taundan ölmeyi dilemiş, bundan sonra vefat etmiştir. Bunu Ahmed (5/248) Ebu Kılabe rahimehullah
yoluyla, İbn Huzeyme, Bezzar ve İbn Asakir Tarihu Dimeşk (22/475) Abdurrahman
b. Ganm rahimehullah yoluyla, Beyhakî Delail’de Suleyman b. Musa yoluyla
rivayet etmişlerdir. Bkz.: İbn Hacer, Bezlu’l-Maun (s.261-262)
Ahmed b. Hanbel’in
Kitabu’z-Zuhd’de (no:1021) Tarık b. Abdirrahman rahimehullah’tan rivayetinde de
şöyle anlatılır:
“Şam’da taun hastalığı
çıktı ve yayıldı. İnsanlar: “Bu susuz tufandır” dediler. Bu Muaz b. Cebel
radiyallahu anh’e ulaşınca kalkıp şöyle hutbe verdi:
إِنَّهُ
قَدْ بَلَغَنِي مَا تَقُولُونَ إِنَّمَا هَذِهِ رَحْمَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَزَّ
وَجَلَّ وَدَعْوَةُ نَبِيِّكُمْ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَكَفَتِ
الصَّالِحِينَ قَبْلَكُمْ وَلَكِنْ خَافُوا مَا هُوَ أَشَدُّ مِنْ ذَلِكَ أَنْ يَغْدُوَ
الرَّجُلُ مِنْكُمْ إِلَى مَنْزِلِهِ لَا يَدْرِي أَمُؤْمِنٌ هُوَ أَوْ مُنَافِقٌ
وَخَافُوا إِمَارَةَ الصِّبْيَانِ
“Muhakkak ki
söyledikleriniz bana ulaştı. Bu hastalık ancak rabbiniz Azze ve Celle’den bir
rahmet ve nebiniz sallallahu aleyhi ve sellem’in duasıdır. Sizden önceki
salihlere bu kurtuluş olmuştur. Lakin onlar bundan daha şiddetli olan şeyden;
sizden birinin evine mü’min mi yoksa münafık mı olduğunu bilemeden dönmesinden
ve çocukların idareciliğinden korkuyorlardı.”
7- Bu rivayette Ömer radiyallahu
anh’ın, Amr b. As’ın bu görüşünü çirkin görmediği zikrediliyor. Rasûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem’in Taun bulunan yere girilmemesi ve orada
bulunanların taundan kaçarak çıkmaması hakkındaki yasağına açıkça aykırı olan
bu görüşe Ömer radiyallahu anh’ın karşı çıkmamış olması düşünülemez. Zira bazı
rivayetlerde Amr b. El-As’ın: “Bu hastalıktan dağlara kaçın” dediği
geçmektedir. Nitekim Ömer radiyallahu
anh Şam’a yöneldiğinde kendisine bu hadis hatırlatılması üzerine geri
dönmüştür. (Buhârî 6572, Muslim (2219)
Usâme b. Zeyd radıyallahu anh’den: Rasulullah sallallahu aleyhi ve
sellem şöyle buyurdu:
الطَّاعُونُ رِجْزٌ أَوْ عَذَابٌ أُرْسِلَ عَلَى بَنِي
إِسْرَائِيلَ أَوْ عَلَى مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ فَإِذَا سَمِعْتُمْ بِهِ بِأَرْضٍ
فَلَا تَقْدَمُوا عَلَيْهِ وَإِذَا وَقَعَ بِأَرْضٍ وَأَنْتُمْ بِهَا فَلَا
تَخْرُجُوا فِرَارًا مِنْهُ وقَالَ أَبُو النَّضْرِ لَا يُخْرِجُكُمْ إِلَّا
فِرَارٌ مِنْهُ
“Tâûn (vebâ) hastalığı İsrailoğullarından veya sizden öncekilerden
bir gruba gönderilen bir pislik idi. Bir yerde tâun olduğunu işitirseniz oraya
gitmeyiniz. Siz bir yerde iken bu hastalık meydana gelirse de oradan kaçmayın.”
Buhârî (3473) Muslim (2218)
Aişe radıyallahu anha’dan: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’e tâûn
hakkında sordum. Bana şöyle haber verdi:
أَنَّهُ عَذَابٌ يَبْعَثُهُ
اللَّهُ عَلَى مَنْ يَشَاءُ وَأَنَّ اللَّهَ جَعَلَهُ رَحْمَةً لِلْمُؤْمِنِينَ
لَيْسَ مِنْ أَحَدٍ يَقَعُ الطَّاعُونُ فَيَمْكُثُ فِي بَلَدِهِ صَابِرًا
مُحْتَسِبًا يَعْلَمُ أَنَّهُ لاَ يُصِيبُهُ إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَهُ
إِلَّا كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ شَهِيدٍ
“Muhakkak ki o Allah’ın dilediğine gönderdiği bir azaptır ve şüphesiz
Allah onu mü’minlere bir rahmet kılmıştır. Bulunduğu yerde tâûn hastalığı çıkıp
da karşılığını Allah’tan bekleyerek ve Allah’ın yazdığından başkasının isabet
etmeyeceğini bilerek beldesinde kalmaya sabreden hiçkimse yoktur ki, ona
şehidin ecri gibi ecir yazılmasın.” Buhârî (3474, 5734, 6619)
Az sonra Ebu Musa radiyallahu
anh’den gelecek olan rivayette görüleceği gibi, Ömer radiyallahu anh’ın, Ebu
Ubeyde radiyallahu anh’e, havadar yerlere taşınmalarını tavsiyesi ise
hastalıktan kaçmak amacıyla değil, tedavi amacıyla bir tavsiyedir. Hafız İbn
Hacer bu hususu ayrıntılı açıklamıştır. (Bkz. Bezlu’l-Maun (s.273) Nitekim Ukl
ve Urene kabilelerinden bazı münafıklar Medine’ye gelince, Medine’de yaygın
olan sıtma vebasına yakalanmışlar, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem
onların tedavisi için Medine dışına çıkmalarına müsaade etmiştir.
Korona’nın Taun ile kıyaslanması ise en bâtıl kıyaslardan ve
sapıklıklardandır. Çünkü korona diye bir hastalık yoktur, covid diye bir virüs
yoktur, bu din düşmanı kâfirlerin yalanıdır. Korku oluşturarak insanların alt
benliklerine hastalık bulaşması kuruntusunu yerleştirmişler, panik olmalarına
sebep olmuşlardır. Geçmiş zamanlarda meydana gelen büyük çaplı vebalarda da bu
korku insanların hastalanmalarına sebep olmuştur. Vebalar hakkında kitap yazan
eski tabipler vebanın yayılmasını, kirli havadan zehirlenme ve korkunun
yayılmasına bağlamışlardır. Hiçbir bulaşıcı hastalık da yoktur. Nitekim tıp
ilminin ehli de virüs diye bir şeyin varlığını ispat edememişler, vücutta
çeşitli sebeplerle meydana gelen hücre tahribatlarının (eksozomların) virüs
olduğunu iddia edenler çıkmıştır.
Taun ise cinlerin saldırısıdır, Allah bu saldırıları kâfirler
için azap, mü’minler için rahmet kılmıştır:
Ebu Musa radıyallahu anh’den Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle
buyurdu:
فَنَاءُ
أُمَّتِي بِالطَّعْنِ وَالطَّاعُونِ قَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ قَدْ عَرَفْنَا الطَّعْنَ
فَمَا الطَّاعُونُ؟ قَالَ وَخْزُ أَعْدَائِكُمْ مِنَ الْجِنِّ وَفِي كُلٍّ شَهَادَةٌ
“Ümmetimin
tükenişi ta'n (yaralanma) ve tâûnla olacaktır." Denildi ki: “Ey
Allah’ın Rasulü! Tâ’nı biliyoruz, peki tâûn nedir?" şöyle cevap verdi:
"Tâûn,
cinlerden olan düşmanlarınızın çarpmasıdır. Her birinde de şehitlik vardır.” Muslim'in şartına
göre sahih. Bezzar (8/16, 91) Ahmed (4/395, 413, 417) Tayâlisî (536) İbn Ebi Şeybe Musned (624) Buhârî
Tarihu’l-Kebir (4/212) Hâkim (1/114, 2/102) Taberani (22/314) Taberani Evsat
(2/105, 3/367, 8/239) Taberânî Sagir (351) Ebu Ya’la (13/194) Ru’yani (498,
539) İbn Bişran Emali (99) Ebu’ş-Şeyh İbn Hayyan Fevaid (119) Dulabi el-Kuna
(122) Darekutni el-İlel (7/257) Taberi Tehzibu’l-Asar (s.100) Ebu’l-Hasen
el-Hilai el-Hilaiyyat (752) Ebu Nuaym Musnedu Ebi Hanife (s.99, 105) Muhammed
b. el-Hasen eş-Şeybani el-Asar (265) Ebu Yusuf el-Asar (896) Beyhaki Delail
(7/209) Deylemi (4397) İbn Hacer Bezlu’l-Maun (s.109-136) el-Elbani İrvau’l-Galil
(1637)
Aişe radıyallahu anha’dan: “Rasûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
الطَّاعُونُ
شَهَادَةٌ لِأُمَّتِي وَوَخْزُ أَعْدَائِكُمْ مِنَ الْجِنِّ يَخْرُجُ فِي آبَاطِ الرِّجَالِ
وَمَرَاقِّهَا الْفَارُّ مِنْهُ كَالْفَارِّ مِنَ الزَّحْفِ وَالصَّابِرُ عَلَيْهِ
كَالْمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ
“Tâûn
ümmetim için bir şehitliktir ve o cinlerden olan düşmanlarınızdan bir
dürtmedir. İnsanların koltukaltlarında ve bacak aralarında çıkar. Ondan kaçan
savaştan kaçan gibidir ve sabreden Allah yolunda cihad eden gibidir." Hasen. Taberânî
Mu'cemu'l-Evsat (5531) Ahmed (6/82, 133, 145, 255) İshak b. Rahuye (1376, 1403)
Ebu Ya’la (7/379, 8/125) Ebu Said İbnu’l-A’rabi Mucem (2391) Bezzar (Keşfu’l-Estar
3041) Ebu Bekir b. Hallad Fevaid (84) İbn Adiy el-Kamil (7/165) İbn Asakir
Tarih (64/56) İbn Hacer Bezlu’l-Maun (s.69) el-Elbani es-Sahiha (1928)
Sa’d b. Ebi Vakkas radiyallahu anh’den rivayette, hastalık
bulaşması yoktur denildikten sonra taun bulunan yere girilmesinin yasaklanması
da, taunun hastalık bulaşmasıyla bir alakası olmadığını göstermektedir:
Sa’d b. Ebi Vakkas radiyallahu anh, Rasûlullah sallallahu
aleyhi ve sellem’in şöyle buyurduğunu rivayet etti:
لَا هَامَةَ
وَلَا عدوى وَلَا طيرة فَإِن يكن شَيْئا فِي الطِّيَرَةِ فَالْمَرْأَةَ وَالْفَرَسَ
وَالدَّارَ وَكَانَ يَقُولُ إِذَا كَانَ الطَّاعُونُ بِأَرْضٍ فَلا تَهْبِطُوا عَلَيْهِ
وَإِذَا كَانَ بِأَرْضٍ وَأَنْتُمْ بِهَا فَلا تَفِرُّوا مِنْهُ
“Baykuş uğursuzluğu
yoktur, hastalık bulaşması yoktur, uğursuzluk yoktur, eğer bir şeyde uğursuzluk
olsaydı kadında, atta ve evde olurdu. Bir yerde tâûn olursa oraya gitmeyin,
sizin bulunduğunuz yerde tâûn olursa ondan kaçmayın.” Sahih. Ebû Ya'lâ (2/106) İbn Hibbân (13/497)
Ahmed (1/180) Ziyau’l-Makdisi el-Muhtare (3/161) Bezzar (3/290) el-Elbani
es-Sahiha (789)
Nitekim Ebu Musa
el-Eşarî radiyallahu anh, Taun hastalığının bulaşıcı olduğunun zannedilmemesi
için uyarıda bulunmuştur:
Kays b. Muslim rahimehullah’tan: Tarık b. Şihab radiyallahu
anh dedi ki:
كُنَّا نَتَحَدَّثُ إِلَى أَبِي مُوسَى
الْأَشْعَرِيِّ قَالَ فَقَالَ لَنَا ذَاتَ يَوْمٍ لَا عَلَيْكُم أَن تجفوا فَإِن
هَذَا الوجع قَدْ وَقَعَ فِي أهلنا فَمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَتَنَزَّهَ فَلْيَتَنَزَّهْ
وَاحْذَرُوا أَن يَقُول رجل خَرَجَ رجل فَعُوفِيَ! وَجَلَسَ رجل فَأُصِيبَ لَوْ كُنْتُ
جَلَسْتُ كَمَا جَلَسَ آل فلَان أُصِبْتُ كَمَا أُصِيبَ آلُ فُلَانٍ وَأَن يَقُول
إِن جَلَسَ فأصيب لَوْ كُنْتُ خَرَجْتُ كَمَا خرج آل فلَان عوفيت كَمَا عوفي آلُ فُلَانٍ
فَإِنِّي سَأُحَدِّثُكُمْ فِي الطَّاعُونِ إِن عُمَرَ كَتَبَ إِلَى أبي عُبَيْدَة
فِي الطَّاعُون الَّذِي وَقع بِالشَّام أَنه عرضت لي حَاجَة لَا غنى بِي عَنْك
فِيهَا فَإِذا أَتَاك كتابي فَإِنِّي أعزم عَلَيْك إِن أَتَاك لَيْلًا أَلا تصبح
حَتَّى ترد وَإِن أَتَاك نَهَارا أَلا تمسي حَتَّى ترد إِلَيّ فَلَمَّا قَرَأَ
أَبُو عُبَيْدَة الْكتاب قَالَ قد عرفت حَاجَة أَمِير الْمُؤمنِينَ أَرَادَ أَنْ يُسْتَبْقَى
من لَيْسَ بِبَاقٍ ثمَّ كتب إِنِّي قد عرفت حَاجَتك الَّتِي عرضت لَك فَحَلِّلْنِي
مِنْ عَزْمَتِكَ يَا أَمِير الْمُؤمنِينَ فَإِنِّي فِي جُنْد الْمُسْلِمِينَ وَلنْ
أَرْغَبَ بنفسي عَنْهُم قَالَ فَلَمَّا قَرَأَ عمر الْكتاب بَكَى قَالَ فَقيل لَهُ
توفّي أَبُو عُبَيْدَة؟ قَالَ لَا وَكَانَ قد قَالَ فَكتب إِلَيْهِ عمر إِن
الْأُرْدُن أَرض عمقة وَإِن الْجَابِيَة أَرْضُ نُزْهَةٍ فاظهر بِالْمُسْلِمين
إِلَى الْجَابِيَة قَالَ فَلَمَّا قَرَأَ أَبُو
عُبَيْدَة الْكتاب قَالَ هَذَا نسْمع فِيهِ أَمِير الْمُؤمنِينَ ونطيعه
قَالَ
فَأمرنِي أَن أركب فأبوئ النَّاس مَنَازِلهمْ قَالَ فَقلت إِنِّي لَا أَسْتَطِيعُ قَالَ
فَقَالَ لي لَعَلَّ الْمَرْأَة طعنت؟ قَالَ قلت أجل قَالَ فَذَهَبَ لِيَرْكَبَ فَوجدَ
وخزة فَطُعِنَ وَتُوفِّي أَبُو عُبَيْدَة وَانْكَشَفَ الطَّاعُونُ
“Bizler Ebu Musa radiyallahu anh’ın yanına gider konuşurduk.
Bir gün bize şunları söyledi:
“Benden kaçınmanız gerekmez. Şu taun (veba) hastalığı benim
aileme de düştü. Bu sebeple aranızdan uzak durmak isteyen uzak dursun. Fakat
iki şeyden de sakının: Bir kimsenin: “Birisi çıktı ve kurtuldu, diğeri
oturdu ve hastalığa yakalandı. Ben de çıkıp gitmiş olsaydım filanın ailesi
kurtulduğu gibi ben de kurtulurdum” demesinden veyahut bir diğerinin: “Eğer
oturmuş olsaydım filanın ailesi hastalığa yakalandığı gibi ben de
yakalanacaktım” demesinden de sakının. Şimdi ben sizlere taun meselesini
anlatayım:
“Şam’da taun hastalığı çıktı. Ömer radiyallahu anh ona:
“Sana bu mektubum gelir gelmez kesin olarak sana şunu söylüyorum: Eğer mektubum
sana sabah ulaşmışsa bineğine binmeden akşamı etme. Eğer akşam vakti sana
varırsa yanıma gelmek üzere bineğine binmeden sabahı etme. Çünkü sana sen
olmadan göremeyeceğim bir ihtiyacım var” diye bir mektup yazdı. Ebu Ubeyde radiyallahu
anh mektubu okuyunca:
“Müminlerin emiri hayatta kalamayacak olanı hayatta tutmak
istedi” dedi. Sonra Ebu Ubeyde radiyallahu anh ona şu mektubu yazdı:
“Ben müslümanlardan oluşan askerler arasındayım. Ben kendimi
onlara tercih ederek yola çıkamam. Müminlerin emirinin bana ne ihtiyacının
olduğunu biliyorum.” Mektup kendisine ulaşınca Ömer radiyallahu anh ağladı.
Ona:
“Yoksa Ebu Ubeyde vefat mı etti?” denildi. O: “Hayır” dedi.
Ömer radiyallahu anh ona şu mektubu yazdı:
“Ürdün derin bir yerdir. Cabiye ise nezih bir yerdir. Bu
sebeple sen de müslümanları al ve Cabiye’ye git.” Ebu Ubeyde radiyallahu anh
mektubu okuyunca: “Müminlerin emirini işittik ve itaat ettik” dedi. Sonra bana:
“Haydi, git, müslümanlara kalacakları yerleri hazırla” dedi.
Ben: “Bunu yapamam” dedim. Ebu Ubeyde radiyallahu anh:
“Galiba hanımın taun oldu?” dedi. Ben de: “Evet” dedim. Ebu
Ubeyde radiyallahu anh bineğine binmek üzere gitti. Onu bir şey yakalar gibi
oldu ve hemen isabet alıp öldü. Sonra da taun hastalığı kalktı.”[1]
[1]
Buhârî ve Muslim'in şartlarına göre sahih.
Taberî Tehzibu’l-Asar (mefkud cüz no:13) Tahavî Şerhu Meâni'l-Âsâr (4/305)
Hâkim (3/295) İbn Asakir Tarih (24/422)
