İmam Kadı
el-Muafa b. Zekeriya en-Nehravani rahimehullah (vefatı 390 hicri)
el-Celisu's-Salih adlı kitabında isnadıyla Selim el-Haşşab - İbn Cureyc – Atâ –
İbn Abbas radıyallahu anhuma yoluyla rivayet ediyor
لَمَّا حَجَّ النَّبيّ صلى الله عليه وسلم
حَجَّةَ الْوَدَاعِ أَخَذَ بِحَلْقَتَيْ بَابِ الْكَعْبَةِ ثُمَّ أَقْبَلَ
بِوَجْهِهِ عَلَى النَّاس فَقَالَ يَا أَيهَا النَّاسُ فَقَالُوا لَبَّيْكَ يَا
رَسُولَ اللَّهِ فَدَتْكَ آبَاؤُنَا وَأُمَّهَاتُنَا ثُمَّ بَكَى حَتَّى عَلا
انْتِحَابُهُ فَقَالَ يَا أَيهَا النَّاسُ إِنِّي أُخْبِرُكُمْ بِأَشْرَاطِ
الْقِيَامَةِ إِنَّ مِنْ أَشْرَاطِ الْقِيَامَةِ إِمَاتَةَ الصَّلَوَاتِ
وَاتِّبَاعَ الشَّهَوَاتِ وَالْمَيْلَ مَعَ الْهَوَى وَتَعْظِيمَ رَبِّ الْمَالِ
قَالَ فَوَثَبَ سَلْمَانُ فَقَالَ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا
لَكَائِنٌ؟ قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ عِنْدَهَا يَذُوبُ الْمِلْحُ فِي
الْمَاءِ مِمَّا يَرَى وَلا يَسْتَطِيعُ أَنْ يُغَيِّرَ قَالَ سَلْمَانُ بِأَبِي
أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا لَكَائِنٌ؟ قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ
إِنَّ الْمُؤْمِنَ ليمشي بَينهم يؤمئذٍ بِالْمَخَافَةِ قَالَ سَلْمَانُ بِأَبِي
أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا لَكَائِنٌ؟ قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ
عِنْدَهَا يَكُونُ الْمَطَرُ قَيْظًا وَالْوَلَدُ غَيْظًا تفيض اللئام فيضاً يغيض
الْكِرَامُ غَيْضًا قَالَ سَلْمَانُ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا
لَكَائِنٌ؟ قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَلْمُؤْمِنُ يومئذٍ أَذَلُّ
مِنَ الأَمَةِ فَعِنْدَهَا يَكُونُ الْمُنْكَرُ مَعْرُوفًا وَالْمَعْرُوفُ
مُنْكَرًا وَيُؤْتَمَنُ الْخَائِنُ وَيُخَوَّنُ الأَمِينُ وَيُصَدَّقُ الْكَذَّابُ
وَيُكَذَّبُ الصَّادِقُ قَالَ سَلْمَانُ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا
لَكَائِنٌ؟ قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ
عِنْدَهَا يَكُونُ أُمَرَاءُ جَوَرَةً وَوُزَرَاءُ فَسَقَةً وَأُمَنَاءُ خَوَنَةً
وَإِمَارَةُ النِّسَاءِ وَمُشَاوَرَةُ الإِمَاءِ وَصُعُودُ الصِّبْيَانِ
الْمَنَابِرَ قَالَ سَلْمَانُ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا لَكَائِنٌ؟
قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ يَا سَلْمَانُ عِنْدَهَا يليهم أَقْوَامٌ
إِنْ تَكَلَّمُوا قَتَلُوهُمْ وَإِنْ سكتوا استباحوهم ويستأثرون بفيئهم يطأون
حَرِيمَهُمْ وَيُجَارُ فِي حُكْمِهِمْ يَلِيهِمْ أَقوام جثثهم جُثَثُ النَّاسِ
وَقُلُوبُهُمْ قُلُوبُ الشَّيَاطِينِ لَا يُوَقِّرُونَ كَبِيرًا وَلا يَرْحَمُونَ
صَغِيرًا قَالَ سَلْمَانُ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا لَكَائِنٌ؟ قَالَ
إِي وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ يَا سَلْمَانُ عِنْدَهَا تُزَخْرَفُ الْمَسَاجِدُ كَمَا تُزَخْرَفُ الْكَنَائِسُ وَالْبِيَعُ
وَتُحَلَّى الْمَصَاحِفُ وَيُطِيلُونَ الْمَنَابِرَ وَتَكْثُرُ الصُّفُوفُ
قُلُوبُهُمْ مُتَبَاغِضَةٌ وأهواؤهم جَمَّةٌ وَأَلْسِنَتُهُمْ مُخْتَلِفَةٌ قَالَ
سَلْمَانُ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا لَكَائِنٌ؟ قَالَ إِي وَالَّذِي
نَفْسِي بِيَدِهِ عِنْدَهَا يَأْتِي سَبْيٌ مِنَ الْمَشْرِقِ يَلُونَ أُمَّتِي
فَوَيْلٌ لِلضُّعَفَاءِ مِنْهُمْ وَوَيْلٌ لَهْمُ مِنَ اللَّهِ قَالَ سَلْمَانُ
بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا لَكَائِنٌ؟ قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي
بِيَدِهِ عِنْدَهَا يَكُونُ الْكَذِبُ ظُرْفًا وَالزَّكَاةُ مَغْرَمًا وَتَظْهَرُ
الرُّشَا وَيَكْثُرُ الرِّبَا وَيَتَعَامَلُونَ بِالْعِينَةِ وَيَتَّخِذُونَ
الْمَسَاجِدَ طُرُقًا قَالَ سَلْمَانُ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا
لَكَائِنٌ؟ قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ يَا سَلْمَانُ عِنْدَهَا
تُتَّخَذُ جُلُودُ النُّمُورِ صِفَاقًا وَتَتَحَلَّى ذُكُورُ أُمَّتِي بِالذَّهَبِ
وَيَلْبَسُونَ الْحَرِيرَ وَيَتَهَاوَنُونَ بِالدِّمَاءِ وَتَظْهَرُ الْخُمُورُ
وَالْقَيْنَاتُ وَالْمَعَازِفُ وَتُشَارِكُ الْمَرْأَةُ زَوْجَهَا فِي
التِّجَارَةِ قَالَ سَلْمَانُ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا لَكَائِنٌ؟
قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ يَا سَلْمَانُ عِنْدَهَا يَطْلُعُ كَوْكَبُ
الذَّنَبِ وَتَكْثُرُ السِّيجَانُ وَيَتَكَلَّمُ الرُّوَيْبِضَةُ قَالَ سَلْمَانُ
وَمَا الرُّوَيْبِضَةُ؟ قَالَ يَتَكَلَّمُ فِي الْعَامَّةِ مَنْ لَمْ يَكُنْ
يَتَكَلَّمُ وَيَحْتَضِنُ الرَّجُلُ للسُّمْنَةِ وَيُتَغَنَّى بِكِتَابِ اللَّهِ
تَعَالَى وَيُتَّخَذُ الْقُرْآنُ مَزَامِيرَ وَتُبَاعُ الْحكمُ وَتَكْثُرُ
الشُّرَطُ قَالَ سَلْمَانُ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا لَكَائِنٌ؟
قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ عِنْدَهَا يَحُجُّ أُمَرَاءُ النَّاسِ
لَهْوًا وَتَنَزُّهًا وَأَوْسَاطُ النَّاسِ لِلتِّجَارَةِ وَفُقَرَاءُ النَّاسِ
لِلْمَسْأَلَةِ وَقُرَّاءُ النَّاسِ لِلرِّيَاءِ وَالسُّمْعَةِ قَالَ سَلْمَانُ
بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا لَكَائِنٌ؟ قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي
بِيَدِهِ عِنْدَهَا يُغَارُ عَلَى الْغُلامِ كَمَا يُغَارُ عَلَى الْجَارِيَةِ
الْبِكْرِ وَيُخْطَبُ الْغُلامُ كَمَا تُخْطَبُ الْمَرْأَةُ وَيُهَيَّأُ كَمَا
تُهَيَّأُ الْمَرْأَةُ وَتَتَشَبَّهُ النِّسَاءُ بِالرِّجَالِ وَتَتَشَبَّهُ
الرِّجَالُ بِالنِّسَاءِ وَيَكْتَفِي الرِّجَالُ بِالرِّجَالِ وَالنِّسَاءُ
بِالنِّسَاءِ وَتَرْكَبُ ذَوَاتُ الْفُرُوجِ السُّرُوجَ فَعَلَيْهِنِّ مِنْ
أُمَّتِي لَعْنَةُ اللَّهِ قَالَ سَلْمَانُ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا
لَكَائِنٌ؟ قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ عِنْدَهَا يَظْهَرُ قُرَّاءٌ
عِبَادَتُهُمُ التَّلاوُمُ بَيْنَهُمْ أُولَئِكَ يُسَمَّوْنَ فِي ملكوت السَّمَاء
الأنجاس والأرجاس قَالَ سَلْمَانُ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا
لَكَائِنٌ؟ قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ تَتَشَبَّبُ الْمَشْيَخَةُ قَالَ قُلْتُ وَمَا تَشَبُّبُ الْمَشْيَخَةِ؟
قَالَ أَحْسبهُ ذهب من كِتَابِي إِنَّ الْحُمْرَةَ هَذَا الْحَرْفُ وَحْدَهُ
خِضَابُ الإِسْلامِ وَالصُّفْرَةُ خِضَابُ الإِيمَانِ وَالسَّوَادُ خِضَابُ
الشَّيْطَانِ قَالَ سَلْمَانُ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا لَكَائِنٌ؟
قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ عِنْدَهَا يُوضَعُ الدِّينُ وَتُرْفَعُ
الدُّنْيَا وَيُشَيَّدُ الْبِنَاءُ وَتُعَطَّلُ الْحُدُودُ وَيُمِيتُونَ سُنَّتِي
فَعِنْدَهَا يَا سَلْمَانُ لَا تَرَى إِلا ذَامًّا وَلا يَنْصُرُهُمُ اللَّهُ
قَالَ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَهُمْ يَوْمَئِذٍ مُسْلِمُونَ كَيفَ لَا
ينْصرُونَ؟ قَالَ يَا سَلْمَانُ إِنَّ نُصْرَةَ اللَّهِ الأَمْرُ بِالْمَعْرُوفِ
وَالنَّهْيِ عَنِ النكر وَإِنَّ أَقْوَامًا يَذُمُّونَ اللَّهَ تَعَالَى
وَمَذَمَّتُهُمْ إِيَّاهُ أَنْ يَشْكُوهُ وَذَلِكَ عِنْدَ تَقَارُبِ الأَسْوَاقِ
قَالَ وَمَا تَقَارُبُ الأَسْوَاقِ؟ قَالَ عِنْدَ كَسَادِهَا كُلٌّ يَقُولُ مَا
أَبِيعُ وَلا أَشْتَرِي وَلا أَرْبَحُ وَلا رَازِقَ إِلا اللَّهُ تَعَالَى قَالَ
سَلْمَانُ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي وَإِنَّ هَذَا لَكَائِنٌ؟ قَالَ إِي وَالَّذِي
نَفْسِي بِيَدِهِ عِنْدَهَا يَعُقُّ الرَّجُلُ وَالِدَيْهِ وَيَجْفُو صَدِيقَهُ
وَيَتَحَالَفُونَ بِغَيْرِ اللَّهِ وَيَحْلِفُ الرَّجُلُ مِنْ غَيْرِ أَنْ
يُسْتَحْلَفَ وَيَتَحَالَفُونَ بِالطَّلاقِ يَا سَلْمَانُ لَا يَحْلِفُ بِهَا إِلا
فَاسِقٌ وَيَفْشُو الْمَوْتُ مَوْتُ الْفُجَاءَةَ وَيُحَدِّثُ الرَّجُلَ سَوْطُهُ قَالَ سَلْمَانُ بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي
وَإِنَّ هَذَا لَكَائِنٌ؟ قَالَ إِي وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ عِنْدَهَا تَخْرُجُ الدَّابَّةُ وَتَطْلُعُ
الشَّمْسُ مِنْ مَغْرِبِهَا وَيَخْرُجُ الدَّجَّالُ وَرِيحٌ حَمْرَاءُ وَيَكُونُ
خَسْفٌ وَمَسْخٌ وَقَذْفٌ وَيَأْجُوجُ وَمَأْجُوجُ وَهَدْمُ الْكَعْبَةِ وَتَمُورُ
الأَرْضُ وَإِذَا ذُكِرَ الرَّجُلُ رُؤِيَ
“Nebî
sallallahu aleyhi ve sellem veda haccını yaptığı zaman Kâ’benin kapısındaki iki
halkayı tuttu, sonra yüzüyle insanlara dönerek şöyle buyurdu:
“Ey
insanlar!” Onlar da: “Buyur ey Allah’ın rasulü! Babalarımız ve annelerimiz
sana feda olsun” dediler. Sonra Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem ağladı,
hatta hıçkırma sesi yükseldi. Buyurdu ki:
“Ey
insanlar! Muhakkak ki ben size kıyametin alametlerini haber vereceğim. Kıyamet
alâmetlerinden birisi namazların öldürülmesi, şehvetlere uyulması, hevâya
meyledilmesi, mal sahiplerine saygı gösterilmesidir.” Bunun üzerine Selman
radıyallahu anh sıçradı ve dedi ki: “Babam ve annem sana feda olsun, mutlaka
bunlar olacak mı?” Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin ederim ki evet. O zaman kişi kötülüğü görüp de değiştirmeye
gücü yetmediği için tuzun suda eridiği gibi eriyecek.” Selman radıyallahu
anh dedi ki: “Babam ve annem sana feda olsun, bu mutlaka olacak mı?” Buyurdu
ki:
“Nefsim elinde
olana yemin olsun ki evet. Muhakkak ki mü’min o gün aralarında korkarak
dolaşacak.” Selman radıyallahu anh dedi ki: “Babam ve annem sana feda
olsun, bu mutlaka olacak mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet. O zaman yağmurlar sıcak, çocuklar hırçın
olur. Aşağılık kimseler çoğalır, seçkin kimseler azalır.” Selman
radıyallahu anh dedi ki: “Babam ve annem sana feda olsun, bu mutlaka olacak
mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet. Muhakkak ki o gün mü’min cariyelerden daha
zelil olur. O zaman kötülükler iyi görülür, iylikler kötü görülür. Hâine
güvenilir, güvenilir kimse hâin görülür. Yalancılar tasdik edilir, sadık
kimseler yalanlanır.” Selman radıyallahu anh dedi ki: “Babam ve annem sana
feda olsun, bu mutlaka olacak mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet. O zaman yöneticiler zalim, vezirler fasık,
görevliler hâin olur. Kadınlar yönetici olur ve cariyelerle istişare edilir.
Çocuklar minberlere çıkarlar.” Selman radıyallahu anh dedi ki: “Babam ve
annem sana feda olsun, bu mutlaka olacak mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet ey Selman! O zaman üzerlerine öyle kavimler
gelir ki, konuşsalar onları öldürürler, sussalar onları mubah görüp mallarını
alırlar ve onların mahremleriyle ilişkiye girerler. Hükümlerinde zulmederler.
Üzerlerine öyle kavimler gelir ki cisimleri insan cismi, kalpleri şeytanların
kalpleridir. Ne büyüğe hürmet ederler ne de küçüğe merhamet ederler.”
Selman radıyallahu anh dedi ki: “Babam ve annem sana feda olsun, bu mutlaka
olacak mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet ey Selman! O zaman mescidleri, kiliselerin ve
havraların süslenmesi gibi süslerler, mushafları yaldızlarlar, minberleri
yükseltirler, saflar çoğalır, kalpleri ise birbirinden nefret eder. Arzuları
sayısız, dilleri farklıdır.” Selman radıyallahu anh dedi ki: “Babam ve
annem sana feda olsun, bu mutlaka olacak mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet. O zaman doğudan bir esir gelir,
ümmetime yönetici olur. Onların zayıflarına yazıklar olsun. Allah’tan onlara
veyl olsun.” Selman radıyallahu anh dedi ki: “Babam ve annem sana feda
olsun, bu mutlaka olacak mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet. O zaman yalan süslenir, zekat borç olarak
görülür, rüşvet yayılır, fâiz çoğalır, ıyne usulü alışveriş yapılır, mescidler
(sadece ziyaret için) yol edinilir.” Selman radıyallahu anh dedi ki:
“Babam ve annem sana feda olsun, bu mutlaka olacak mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet ey Selman! O zaman kaplan derilerinden elbise
edinilir, ümmetimin erkekleri altınla süslenir, ipek giyerler, kan dökmeyi
hafife alırlar, sarhoş edici içkiler, şarkıcı kadınlar ve çalgı aletleri
yayılır, kadın ticarette kocasına ortak olur.” Selman radıyallahu anh
dedi ki: “Babam ve annem sana feda olsun, bu mutlaka olacak mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet ey Selman! O zaman kuyruklu yıldız görülür,
taylasan giymek çoğalır, Ruveybida konuşur.” Selman radıyallahu anh dedi
ki: “Ruveybida nedir?” Buyurdu ki:
“Ehli
olmadığı halde genel meseleler hakkında konuşan kimsedir. Kişi şişmanlamak için
beslenir, Allah Teâlâ’nın kitabıyla nağme yaparak Kur’ânı çalgı edinirler,
hüküm satılır, güvenlik görevlileri çoğalır.” Selman radıyallahu anh
dedi ki: “Babam ve annem sana feda olsun, bu mutlaka olacak mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet. O zaman yöneticiler insanlara
eğlence ve tenezzüh (turizm) olsun diye hac yaptırır, insanların orta sınıfı
ticaret için hac yapar, fakirler de dilenmek için hacca gider. İnsanların
Kur’ân okuyucları riyâ ve sum’a (duyurma) için okurlar.” Selman radıyallahu anh
dedi ki: “Babam ve annem sana feda olsun, bu mutlaka olacak mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet. O zaman bakire kızların
kıskanılması gibi oğlan çocukları kıskanılır. Kadına talip olunup isteme
yapıldığı gibi oğlan çocuğa talip olunur. Oğlanlar kadınların süslenip
hazırlandığı gibi süslenip hazırlanırlar. Kadınlara erkeklere, erkekler
kadınlara benzeşir. Erkekler erkeklerle, kadınlar kadınlarla yetinir. Kadınlar
minderlere (arabalara) binerler. Ümmetimden onlara Allah’ın laneti vardır.”
Selman radıyallahu anh dedi ki: “Babam ve annem sana feda olsun, bu mutlaka
olacak mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet. O zaman ibadetleri aralarında
lanetleşmek olan hocalar ortaya çıkar. Onlar göklerin melekûtunda necisler ve
pislikler diye isimlendirilirler.” Selman radıyallahu anh dedi ki: “Babam
ve annem sana feda olsun, bu mutlaka olacak mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet. Yaşlılar gençleşmeye çalışır.”
Dedim ki: “Yaşlıların gençleşmeye çalışması ne demektir?”[1] … “Kırmızı İslam boyasıdır. Sarı iman
boyasıdır. Siyah şeytan boyasıdır.” Selman radıyallahu anh dedi ki: “Babam
ve annem sana feda olsun, bu mutlaka olacak mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet. O zaman din aşağılanır, dünya
yüceltilir, binalar yükseltilir, had cezaları iptal edilir, sünnetim öldürülür.
İşte o zaman ey Selman! Ancak kötülenmiş şeyler görülür, Allah onlara yardım
etmez.” Selman radıyallahu anh dedi ki:
“Babam ve annem
sana feda olsun, o gün onlar müslümanlar iken nasıl onlara yardım edilmez?”
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki:
“Ey Selman!
Muhakkak ki Allah’ın yardımı iyiliği emretmek ve kötülükten yasaklama
sebebiyledir. Muhakkak ki bazı kavimler Allah Teâlâ’ya hakaret ederler, Allah
da onları aşağılar. Bu, çarşılar yakınlaştığı zaman olur.” Selman
radıyallahu anh dedi ki: “Çarşıların yakınlaşması ne demektir?” Buyurdu ki:
“Alışverişin
kesat olduğu zamandır. Herkes der ki: “Ne alabiliyor, ne satabiliyor, ne de kâr
edebiliyorum.” Allah Teâlâ’dan başka rızık verici yoktur!” Selman
radıyallahu anh dedi ki: “Babam ve annem sana feda olsun, bu mutlaka olacak
mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet. O zaman kişi ana babasına isyan
edecek, arkadaşına kaba davranacaklar, Allah’tan başkası adına yemin edecekler,
kişi kendisinden yemin istenmediği halde yemin edecek, talak üzerine yemin
edilecek. Ey Selman! Talak üzerine ancak bir fasık yemin eder! Anî
ölümler yaygınlaşacak, kişi kamçısıyla konuşacak.” Selman radıyallahu anh
dedi ki: “Babam ve annem sana feda olsun, bu mutlaka olacak mı?” Buyurdu ki:
“Nefsim
elinde olana yemin olsun ki evet. O zaman Dabbe çıkar, güneş batıdan
doğar, Deccal çıkar, kızıl bir rüzgar eser, yere batma, suretlerin değişmesi ve
taşlanma olur, Ye’cüc ile Me’cüc çıkar, Ka’be yıkılır, yeryüzü sarsılır, kişi
(Allah’ı) zikrettiği zaman doyar.“[2]
Hadisin birçok şahitleri vardır. Bazıları şunlardır:
Zeyd b. Vakıd –
Mekhul - Ali b. Ebi Talib radiyallahu anh yoluyla “Rasûlullah sallallahu aleyhi
ve sellem şöyle buyurdu:
إِنَّ مِنَ
اقْتِرَابِ السَّاعَةِ إِذَا رَأَيْتُمُ النَّاسَ أَمَاتُوا الصَّلَاةَ
وَأَضَاعُوا الْأَمَانَةَ وَاسْتَجْلَوُا الْكَبَائِرَ وَأَكَلَوا الرِّبَا
وَأَخَذُوا الرِّشَا وَشَيَّدُوا الْبِنَاءَ وَاتَّبَعُوا الْهَوَى وَبَاعُوا
الدِّينَ بِالدُّنْيَا وَاتَّخَذُوا الْقُرْآنَ مَزَامِيرَ وَاتَّخَذُوا جُلُودَ
السِّبَاعِ صُفُوفًا وَالْمَسَاجِدَ طُرُقًا وَالْحَرِيرَ لِبَاسًا وَكَثُرَ
الْجَوْرُ وَفَشَا الزِّنَا وَتَهَاوَنُوا بِالطَّلَاقِ وَأْتُمِنَ الْخَائِنُ
وَخُوِّنَ الْأَمِينُ وَصَارَ الْمَطَرُ قَيْظًا وَالْوَلَدُ غَيْظًا وَأُمَرَاءُ
فَجَرَةٌ
وَوُزَرَاءُ
كَذَبَةٌ وَأُمَنَاءُ خَوَنَةٌ وَعُرَفَاءُ ظَلَمَةٌ وَقَلَّتِ الْعُلَمَاءُ
وَكَثُرَتِ الْمَصَاحِفُ وَالْقُرَّاءُ وَقَلَّتِ الْفُقَهَاءَ وَحُلِّيَتِ
الْمَصَاحِفُ وَزُخْرِفَتِ الْمَسَاجِدُ وَطولَتِ النَّارُ وَفَسَدَتِ الْقُلُوبُ
وَاتَّخَذُوا الْقِيَانَ وَاسْتُحِلَّتِ الْمَعَازِفُ وَشُرِبَتِ الْخُمُورُ
وَعُطِّلَتِ الْحُدُودُ وَنَقُصَتِ الشُّهُودُ وَنُقِضَتِ الْمَوَاثِيقُ وَشَارَكَتِ
الْمَرْأَةُ زَوْجَهَا وَرَكَبَ النِّسَاءُ الْبَرَاذِينَ وَتَشَبَّهَتِ
النِّسَاءُ بِالرِّجَالِ وَالرِّجَالُ بِالنِّسَاءِ وَحُلِفَ بِغَيْرِ اللَّهِ
وَشَهِدَ الرَّجُلُ مِنْ غَيْرِ أَنْ يُسْتَشْهَدَ وَكَانَتِ الزَّكَاةُ مَغْرَمًا وَالْأَمَانَةُ مَغْنَمًا
وَأَطَاعَ الرَّجُلُ امْرَأَتَهُ وَعَقَّ أُمَّهُ وَأَقْصَى أَبَاهُ وَصَارَتِ
الْإمَارَةُ مَوَارِيثَ وَسَبَّ آخِرُ الْأُمَّةِ أَوَّلَهَا وَأُكْرِمَ الرَّجُلُ
اتِّقَاءَ شَرِّهِ وَكَثُرَتِ الشُّرْطُ وَصَعَدَتِ الْحِمْلَانُ الْمَثَابِرَ وَلَبِسَ
الرِّجَالُ الشِّيحَانَ وَضُيِّقَتِ الطُّرُقَاتُ وَشُيِّدَ الْبِنَاءُ وَاسْتَغْنَى
الرِّجَالُ بِالرِّجَالِ وَاسْتَغْنَى النِّسَاءُ بِالنِّسَاءِ وَصَارَتْ خِلَافَتُكُمْ
فِي صِبْيَانِكُمْ وَكَثُرْ خُطَبَاءُ مَنَابِرِكُمْ وَرَكَنَ عُلَمَاؤُكُمْ إِلَى
وُلَاتِكُمْ فَأَحَلُّوا لَهُمُ الْحَرَامَ وَحَرَّمُوا عَلَيْهِمُ الْحَلَالَ وَأَفْتَوْهُمْ
بِمَا يَشْتَهُونَ وَتَعَلَّمَ عُلَمَاؤُكُمُ الْعِلْمَ لِيَجْلِبُوا بِهِ
دَنَانِيرَكُمْ وَدَرَاهِمَكُمْ وَاتَّخَذْتُمُ الْقُرْآنَ تِجَارَةً
وَضَيَّعْتُمْ حَقَّ اللَّهِ فِي أَمْوَالِكُمْ وَصَارَتْ أَمْوَالُكُمْ عِنْدَ شِرَارِكُمْ
وَقَطَعْتُمْ أَرْحَامَكُمْ وَشَرِبْتُمِ الْخُمُورَ فِي نَادِيكُمْ وَلَعِبْتُمْ
بِالْمَيْسِرِ وَضَرَبْتُمْ بالْكَبْرِ وَالْمَعَازِفِ وَالْمَزَامِيرِ وَمَنَعْتُمْ
مَحَاوِيجَكُمْ زَكَاتَكُمْ وَرَأَيْتُمُوهَا مَغْرَمًا وَقُتِلَ الْبَرِيءُ ليغيظ
الْعَامَّة بِقَتْلِهِ وَاخْتَلَفَتْ أَهْوَاؤُكُمْ وَصَارَ الْعَطَاءُ فِي
الْعَبِيدِ وَالسِّقَاطِ وَطُفِّفَتِ الْمَكَايِيلُ وَالْمَوَازِينُ وَوَلَّيْتُمْ
أَمْرَكُمُ السُّفَهَاءُ
“Muhakkak ki kıyamet
yakınlaştığı zaman şunları görürsün: İnsanlar namazı öldürürler. Emaneti
zayi ederler. Büyük günahları helal sayarlar. Faiz yerler. Rüşvet
alırlar. Binaları yükseltirler. Hevaya uyarlar. Dünya
karşılığında dinlerini satarlar. Kur’ân’ı çalgı edinirler. Yırtıcı
hayvanların derilerinden elbise yaparlar. Mescidleri (sadece ziyaret
için) yol edinirler. İpeği elbise edinirler. Zulüm artar. Zina
yaygınlaşır. Boşanma hafife alınır. Hâine güvenilir. Güvenilir
olan hain sayılır. Yağmurlar sıcak yağar. Çocuklar öfkeli (huysuz)
olur. Yöneticiler günahkâr kimseler olur. Vezirler (danışmanlar,
bakanlar) yalancı olur. Görevliler hain olur. Vekiller zalim
olur. Âlimler azalır. Okuyanlar çok fakat fakih olanlar
(anlayanlar) az olur. Mushaflar yaldızlanır. Mescidler süslenir.
Minberler uzatılır. Kalpler bozuk olur. Şarkıcı kadınlar
edinilir. Çalgı aletleri helal sayılır. Sarhoş edici içkiler
içilir. Had cezaları (zina eden evlilerin recmedilmesi, hırsızın
elinin kesilmesi gibi cezalar) iptal edilir. Aylar kısalır. Anlaşmalar
bozulur. Kadın ticarette kocasına ortak olur. Kadınlar katırlara
biner. Kadınlar erkeklere, erkekler de kadınlara benzerler. Allah’tan
başkası adına yemin edilir. Kişi kendisinden şahitlik istenmeden
şahitlik eder. Zekât borç gibi, ödünç de ganimet gibi görülür. Kişi
karısına itaat ederek annesine isyan edip babasını uzaklaştırır. Yöneticilik
miras gibi devreder. Bu ümmetin sonrakileri öncekilerine hakaret eder.
İnsanlara şerrinden korkulduğu için saygı gösterilir. Güvenlik
güçleri (zabıta, polis) çoğalır. Cahiller minberlerde söz sahibi
olur. Erkekler taylasan (baş üzerinden örtülen şal) giyer. Yollar
daralır. Binalar yükseltilir. Erkekler erkeklerle (livata),
kadınlar da kadınlarla (lezbiyenlik) yetinir. Minberlerinizde
hatipler çoğalır. Âlimleriniz yöneticilere meylederek onlara haramları
helal kılar ve helalleri haram kılarlar, onların arzuladıkları fetvaları
verirler, Âlimler ilmi dinarlarınızı ve dirhemlerinizi almak için
öğretirler. Kur’ân’ı ticaret vasıtası edinirler. Mallarınızda
Allah’ın hakkını zayi edersiniz. Mallarınız şerli olanlarınızın eline
geçer. Akrabalık bağlarınızı koparırsınız. Toplantılarınızda
sarhoş edici içkiler içer, kumar oynar, davul çalarsınız, üflemeli ve telli
çalgı aletleri çalarsınız, İhtiyaç sahiplerinize zekâtı vermeyip onu bir
borç gibi sayarsınız. Çoğunluğun öfkesinden dolayı suçsuz kimseyi
öldürürsünüz. Görüşleriniz ihtilâf eder. Bağışlar yapma işi köle
ve düşük kimselerin eline geçer. Ölçü ve tartıda eksiltme yapılır. Sefihler
yöneticileriniz olur.”[3]
Abdurrahman b. Necih –
Ebu’z-Zahiriyye – Cubeyr b. Nufeyr – Avf b. Malik radıyallahu anh yoluyla:
Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
كَيْفَ أَنْتَ يَا عَوْفٌ إِذَا افْتَرَقَتْ هَذِهِ الْأُمَّةُ عَلَى
ثَلَاثٍ وَسَبْعِينَ فِرْقَةً وَاحِدَةٌ فِي الْجَنَّةِ وَسَائِرُهُنَّ فِي
النَّارِ؟ قُلْتُ وَمَتَى ذَاكَ يَا رَسُولَ اللهِ؟ قَالَ إِذَا كَثُرَتِ الشُّرَطُ
وَمَلَكَتِ الْإِمَاءُ وَقَعَدَتِ الْحُمْلَانُ عَلَى الْمَنَابِرِ وَاتَّخَذُوا الْقُرْآنَ
مَزَامِيرَ وَزُخْرِفَتِ الْمَسَاجِدُ وَرُفِعَتِ الْمَنَابِرُ وَاتُّخِذَ
الْفَيْءُ دُوَلًا وَالزَّكَاةُ مَغْرَمًا وَالْأَمَانَةُ مَغْنَمًا وَتُفُقِّهَ
فِي الدِّينِ لِغَيْرِ اللهِ وَأَطَاعَ الرَّجُلُ امْرَأَتَهُ وَعَقَّ أُمَّهُ
وَأَقْصَى أَبَاهُ وَلَعَنَ آخِرُ هَذِهِ الْأُمَّةِ أَوَّلَهَا وَسَادَ
الْقَبِيلَةَ فَاسِقُهُمْ وَكَانَ زَعِيمُ الْقَوْمِ أَرْذَلَهُمْ وَأُكْرِمَ
الرَّجُلُ اتِّقَاءَ شَرِّهِ فَيَوْمَئِذٍ يَكُونُ ذَلِكَ وَيَفْزَعُ النَّاسُ
يَوْمَئِذٍ إِلَى الشَّامِ تَعْصِمُهُمْ مِنْ عَدُوِّهِمْ قُلْتُ وَهَلْ يُفْتَحُ
الشَّامُ؟ قَالَ نَعَمْ وَشِيكًا ثُمَّ تَقَعُ الْفِتَنُ بَعْدَ فَتْحِهَا ثُمَّ
تَجِيءُ فِتْنَةٌ غَبْرَاءُ مُظْلِمَةٌ ثُمَّ يَتْبَعُ الْفِتَنُ بَعْضُهَا
بَعْضًا حَتَّى يَخْرُجَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يُقَالُ لَهُ الْمَهْدِيُّ
فَإِنْ أَدْرَكْتَهُ فَاتْبَعْهُ وَكُنْ مِنَ الْمُهْتَدِينَ
“Bu ümmet yetmiş üç
fırkaya ayrıldığında nasıl olursun ey Avf? Onlardan biri cennette diğerleri
ateşte olur.” Dedim ki: “Bu ne zaman olacak ey Allah’ın rasulü?” Buyurdu ki:
“Güvenlik
görevlileri çoğaldığı, cariyelerin hüküm sahibi olduğu, cahillerin minberlere
oturduğu, Kur’ân’ın çalgı edinildiği, mescidlerin süslendiği, minberlerin
yükseldiği, fe’yin fırsat sayıldığı, zekâtın borç olarak görüldüğü, emanetin
ganimet sayıldığı, dinde fıkhın Allah’tan başkası için öğrenildiği, kişinin
karısına itaat edip annesine isyan ettiği, babasından uzaklaştığı, bu ümmetin
sonrakilerinin öncekilere lanet ettiği, kabilelelere fasıklarının lider olduğu,
her kavmin en rezillerinin vekil olduğu, kişiye şerrinden sakınmak için ikram
edildiği zaman işte o günlerde bu olur. İnsanlar o gün düşmanlarından korunmak
için Şam’a kaçarlar.” Dedim ki: “Şam feth edilecek mi?” Buyurdu ki:
“Evet. Yakındır.
Oranın fethinden sonra fitneler olur, sonra tozlu, dumanlı karanlık
bir fitne görülecek, sonra Ehl-i Beyt’imden kendisine Mehdi denilen bir
zat çıkıncaya kadar fitneler birbirini takip edecek. Şayet ona yetişirsen, ona
tabi ol ve hidayete erenlerden ol.”[4]
Suveyd b. Said – Ferac b.
Fudale – Abdullah b. Ubeyd b. Umeyr el-Leysî – Huzeyfe b. el-Yeman radıyallahu
anh yoluyla: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
مِنِ اقْتِرَابِ السَّاعَةِ اثْنَتَانِ وَسَبْعُونَ خَصْلَةً إِذَا رَأَيْتُمُ
النَّاسَ أَمَاتُوا الصَّلَاةَ وَأَضَاعُوا الْأَمَانَةَ وَأَكَلُوا الرِّبَا
وَاسْتَحَلُّوا الْكَذِبَ وَاسْتَخَفُّوا الدِّمَاءَ وَاسْتَعْلَوُا الْبِنَاءَ وَبَاعُوا
الدِّينَ بِالدُّنْيَا وَتَقَطَّعَتِ الْأَرْحَامُ وَيَكُونُ الْحُكْمُ ضَعْفًا
وَالْكَذِبُ صِدْقًا وَالْحَرِيرُ لِبَاسًا وَظَهَرَ الْجَوْرُ وَكَثُرَ
الطَّلَاقُ وَمَوْتُ الْفُجَاءَةِ وَائْتُمِنَ الْخَائِنُ وَخُوِّنَ الْأَمِينُ
وَصُدِّقَ الْكَاذِبُ وَكُذِّبَ الصَّادِقُ وَكَثُرَ الْقَذْفُ وَكَانَ الْمَطَرُ
قَيْظًا وَالْوَلَدُ غَيْظًا وَفَاضَ اللِّئَامُ فَيْضًا وَغَاضَ الْكِرَامُ
غَيْضًا وَكَانَ الْأُمَرَاءُ فَجَرَةً وَالْوُزَرَاءُ كَذِبَةً وَالْأُمَنَاءُ
خَوَنَةً وَالْعُرْفَاءُ ظَلَمَةً وَالْقُرَّاءُ فَسَقَةً وَإِذَا لَبِسُوا
مُسُوكَ الضَّأْنِ قُلُوبُهُمْ أَنْتَنُ مِنَ الْجِيفَةِ وَأَمَرُّ مِنَ الصَّبْرِ
يُغَشِّيهِمُ اللهُ فِتْنَةً يَتَهَاوَكُونَ فِيهَا تَهَاوُكَ الْيَهُودِ
الظَّلَمَةِ وَتَظْهَرُ الصَّفْرَاءُ يَعْنِي الدَّنَانِيرَ وَتُطْلَبُ
الْبَيْضَاءُ يَعْنِي الْدَرَاهِمَ وَتَكْثُرُ الْخَطَايَا وَتَغُلُّ الْأُمَرَاءُ
وَحُلِّيَتِ الْمَصَاحِفُ وَصُوِّرَتِ الْمَسَاجِدُ وَطُوِّلَتِ الْمَنَابرُ
وَخُرِّبَتِ الْقُلُوبُ وَشُرِبَتِ الْخُمُورُ وَعُطِّلَتِ الْحُدُودُ وَوَلَدَتِ
الْأَمَةُ رَبَّتَهَا وَتَرَى الْحُفَاةَ الْعُرَاةَ وَقَدْ صَارُوا مُلُوكًا
وَشَارَكَتِ الْمَرْأَةُ زَوْجَهَا فِي التِّجَارَةِ وَتَشَبَّهَ الرِّجَالُ
بِالنِّسَاءِ وَالنِّسَاءُ بِالرِّجَالِ وَحُلِفَ بِاللهِ مِنْ غَيْرِ أَنْ
يُسْتَحْلَفَ وَشَهِدَ الْمَرْءُ مِنْ غَيْرِ أَنْ يُسْتَشْهَدَ وَسُلِّمَ
لِلْمَعْرِفَةِ وَتُفِقِّهَ لِغَيْرِ الدِّينِ وَطُلِبَتِ الدُّنْيَا بِعَمَلِ الْآخِرَةِ
وَاتُّخِذَ الْمَغْنَمُ دُوَلًا وَالْأَمَانَةُ مَغْنَمًا وَالزَّكَاةُ مَغْرَمًا
وَكَانَ زَعِيمُ الْقَوْمِ أَرْذَلَهُمْ وَعَقَّ الرَّجُلُ أَبَاهُ وَجَفَا
أُمَّهُ وَبَرَّ صَدِيقَهُ وَأَطَاعَ زَوْجَتَهُ وَعَلَتْ أَصْوَاتُ الْفَسَقَةِ
فِي الْمَسَاجِدِ وَاتُّخِذَتِ الْقَيْنَاتُ وَالْمَعَازِفُ وَشُرِبَتِ الْخُمُورُ
فِي الطُّرُقِ وَاتُّخِذَ الظُّلْمُ فَخْرًا وَبِيعَ الْحُكْمُ وَكَثُرَتِ
الشُّرَطُ وَاتُّخِذَ الْقُرْآنُ مَزَامِيرَ وَجُلُودُ السِّبَاعِ صِفَاقًا
وَالْمَسَاجِدُ طُرُقًا وَلَعَنَ آخِرُ هَذِهِ الْأُمَّةِ أَوَّلَهَا
فَلْيَتَّقُوا عِنْدَ ذَلِكَ رِيحًا حَمْرَاءَ وَخَسْفًا وَمَسْخًا وَآيَاتٍ
“Kıyametin yaklaşmasının
alametleri yetmiş iki haslettir: İnsanların namazı öldürdüklerini, emaneti zâyi
ettiklerini, fâiz yediklerini, yalanı helal saydıklarını, kanları hafife
aldıklarını, binaları yükselttiklerini, dünya için dinlerini sattıklarını,
akrabalık bağlarını kopardıklarını, hikmetin zayıflık, yalanın doğru sayıldığını, ipek giyildiğini,
zulmün yaygınlaştığını, boşanmaların arttığını, âni ölümlerin çoğaldığını,
hâine güvenildiğini, güvenilir kimsenin hâin sayıldığını, yalancının tasdik
edildiğini, sadık kimsenin yalanlandığını, iftiraların çoğaldığını, yağmurların
sıcak, çocukların hırçın olduğunu, alçak kimselerin çoğaldığını, seçkin
kimselerin azaldığını, yöneticilerin günahkâr, vezirlerin yalancı, görevlilerin
hâin, vekillerin zalim olduğunu, hocaların fasık olup koyun postuna
büründükleri halde kalplerinin leşten daha kokuşmuş ve sabır otundan daha acı
olduğunu, gördüğün zaman Allah onları bir fitneyle kuşatır da onda zalim
Yahudilerin çürüdükleri gibi çürürler.
Altın çoğalır, gümüş talep edilir, günahlar çoğalır, yöneticiler devlet
malından aşırır, mushaflar yaldızlanır, mescidlere şekiller yapılır, minberler
uzatılır, kalpler harap olur, sarhoş edici içkiler içilir, had cezaları iptal
edilir, cariyeler efendisini doğurur, yalınayak çıpklakların sultanlara
dönüştüğünü görürsün. Kadın ticarette kocasına ortak olur, erkekler kadınlara,
kadınlar erkeklere benzeşir, yemin istenmeden Allah adına yemin edilir, kişiden
şahitlik istenmediği halde şahitlik eder, sadece tanıdıklara selam verilir,
dinden başka gayeyle fıkıh öğrenilir, âhiret ameliyle dünya talep edilir, ganimetler fırsat, emanetler ganimet edinilir,
zekât borç görülür, kavmin temsilcisi en rezilleri olur, kişi babasına isyan
eder, annesine kaba davranır, arkadaşına iyilik eder ve hanımına itaat eder.
Mescidlerde günahkârların sesleri yükselir, şarkıcı kadınlar ve çalgılar
edinirler, yollarda sarhoş edici içkiler içilir, haksızlıklar övünç vesilesi
edinilir, hüküm satılır, güvenlik görevlileri çoğalır, Kur’ân çalgı edinilir,
yırtıcı hayvanların derilerinden elbise edinilir, mescidler (yalnızca ziyaret
için) yol edinilir, bu ümmetin
sonrakileri öncekilere lanet eder. İşte o zaman kızıl bir rüzgardan, yere
batırılmaktan, suretlerin değiştirilmesinden ve büyük alametlerden sakınsınlar!“[5]
[1]
Ravi bu kısımda: “Zannederim defterimde bu
kısım silinmiş” demiştir. Sözün devamından anlaşılacağı üzere sanki bu bölümde
saç ve sakalı siyah renkle boyamanın çirkinliği ile ilgili ifadeler silinmiş
olmalıdır.
[2]
Muafa b. Zekeriya en-Nehravani
Celisu’s-Salih (s.445) isnadında Selim el-Haşşab Cehmîlikle itham edilmiştir.
Lakin rivayetin metni Cehmî akidesine aykırı unsurlarla doludur. Yakın lafızlarla İbn Merduye'nin de rivayet ettiği zikredilmiştir. Bkz.: Berzenci el-İşaa (s.157)
[3]
Hasen ligayrihi. Ebu Said İsa b. Salim eş-Şâşî
Hadis Cüzü (no:46) Şecerî Emali (2724) el-Mustagfirî Delailu’n-Nubuvve (282)
Suyuti Cem’ul-Cevami’de (2472) Ebu’ş-Şeyh’in el-Fiten kitabı, Uveys’in Cüz’ü ve
Deylemî’ye nispetle zikretmiştir. Ravileri sakıncasızdır, ancak Mekhul eş-Şâmî
rahimehullah, Ali radiyallahu anh’e yetişmemiştir.
* Tirmizî (2210) hadisin bir kısmını;
el-Ferac b. Fudale yoluyla rivayet etmiştir. el-Ferac b. Fudale zayıftır. Aynı
tarikten; Taberânî Mu'cemu'l-Evsat (469) Beyhakî el-Ba’s ve’n-Nuşur (75) ve
başkaları da rivayet etmişlerdir. Hadiste zikredilen unsurlar daha başka
sahabelerden de bu şekilde topluca rivayet edilmiştir, ancak o rivayetlerin her
birinin isnadında şiddetli zayıflık vardır. Lakin hadiste sayılan unsurlar,
parçalar halinde birçok rivayetlerde sabit olmuştur.
[4]
Hasen ligayrihi. Taberânî
Mu'cemu'l-Kebîr (18/51) İbn Mace (3992) Heysemi Mecmau’z-Zevaid’de (7/323) dedi
ki: “İbn Mace baş tarafını rivayet etti. İsnadında Abdulhamid b. İbrahim
vardır. İbn Hibban onu sika saymıştır ancak o zayıftır. Yine isnadında
tanımadığım kimseler vardır.”
[5]
Hasen ligayrihi. Ebû Nuaym
Hilyetu'l-Evliyâ (3/358) İsnadında Suveyd b. Said saduk bir ravi olup, gözleri
kör olduktan sonra telkin kabul eder olmuştur. Abdullah b. Ubeyd ile Huzeyfe
radıyallahu anh arasında inkıta vardır.
