Şeyh İbn Useymin’e: “Bayram kutlamasının hükmü nedir, bunun
belli bir şekli var mıdır?” diye sorulunca şöyle cevap vermiştir:
التهنئة بالعيد جائزة ، وليس لها تهنئة
مخصوصة ، بل ما اعتاده الناس فهو جائز ما لم يكن إثماً" اهـ
“Bayramı kutlamak caizdir, bunun özel bir kutlama şekli
yoktur. Bilakis insanların adet edindikleri şekilde kutlamak, bir günah
bulunmadığı sürece caizdir.”
Yine şöyle demiştir:
التهنئة بالعيد قد وقعت من بعض الصحابة رضي
الله عنهم ، وعلى فرض أنها لم تقع فإنها الاۤن من الأمور العادية التي اعتادها
الناس ، يهنىء بعضهم بعضاً ببلوغ العيد واستكمال الصوم والقيام" اهـ
“Bayramı kutlamak sahabelerin – Allah onlardan razı olsun –
bazılarından vaki olmuştur. Şayet onlarda meydana gelmeseydi dahi bunlar
insanların adet edindikleri şeylerdendir. Onlar bayrama ulaşınca, orucu veya
namazı tamamlayınca birbirlerini tebrik etmişlerdir.”
Yine şöyle demiştir:
هذه الأشياء لا بأس بها ؛ لأن الناس لا
يتخذونها على سبيل التعبد والتقرب إلى الله عز وجل ، وإنما
يتخذونها على سبيل العادة ، والإكرام والاحترام ، ومادامت عادة لم يرد
الشرع بالنهي عنها فإن الأصل فيها الإباحة" اهـ .
“Bunlar sakıncası olmayan şeylerdir. Zira insanlar bunu
Allah Azze ve Celle’ye yakınlaşma ve ibadet yolu edinmezler. Bu ancak adet,
ikram ve saygı yoluyla yapılmaktadır. Dinde yasaklayıcı bir delil gelmediği
sürece adette aslolan bunun mubah olmasıdır.”
Mecmuu Fetava İbn Useymin (16/208-210)
Şeyh Abdurrahman el-Berrak şöyle demiştir:
التهنئة بالعيد قبل صلاة العيد،الأمر فيها واسع،فلا ينبغي التشديد في ذلك،والتهنئة
عادة حسنة ولا يقال إنها سنة
"Bayram namazından önce bayramı kutlamak meselesinde genişlik vardır. bu konuda şiddetli davranmak gerekmez. bayram kutlaması güzel bir adettir. bunun sünnet olduğu da söylenemez."
Ebu Abdillah ez-Zehebî şöyle demiştir:
أن أمر التهنئة هو إلى العادات اقرب منه إلى
العبادات ، والأصل في أمور العادات الإباحة ، حتى يرد دليل بالمنع ، بخلاف
العبادات التي يحتاج المتكلم فيها إلى نقل الدليل على ما يقول ، ومعلوم أن العادات
تختلف من زمان لآخر ، ومن مكان لآخر ، إلا أن أمراً ثبت عن الصحابة أو بعضهم فعله
، هو أولى من غيره ، والله أعلم .
“Bayram kutlaması ibadetlerden daha çok adetlere yakındır. Adet
meselelerinde asıl olan, yasaklayan bir delil bulununcaya kadar bunun mubah
olmasıdır. İbadetlerde ise kişi söylediği herşeyde delil nakletmeye muhtaçtır.
Bilindiği gibi adetler zamanlara ve mekanlara göre değişiklik arz eder. Ancak sahabelerden
sabit olan bir şey varsa, onu uygulamak, başkalarından daha önceliklidir. Allah
en iyi bilendir.”
