Fetva: Ali el-Halebi
Tercüme: Ebu Muaz
Soru:
Namaza sonradan yetişen kişi, imama yetişemediği kısmı kaza ederken, önündeki
kimse ayrılırsa ne yapar? İmam Malik: “İmamın selamından sonra namazı
tamamlayacak kimsenin yakınında bulunan bir direğe doğru, önüne, sağına veya
soluna doğru az miktarda ilerlemesinde sakınca yoktur. Eğer uzakta ise önünden
geçenleri engellemeye çalışır” demiştir. Bu konuda sahabe veya tabiinden
birinden sütreye yaklaşmak için yerlerinden ayrıldığı rivayet edilmiş midir?
Cevap:
Bildiğim
kadarıyla bu manada bir rivayet gelmemiştir. Namazını tamamlayacak kimsenin öne
ilerlemesini caiz görmem. Ancak namazın maslahatı için önünden geçenlere yol
açmak ve onların namazını kesmemeleri üzere bunu yaparsa o başka.
Uyarı: Bu fetvada söz konusu edilen kişi imama sonradan yetişerek tabi olan (mesbûk) kimsedir. Tek başına namaz kılanın ise namaz içinde sütreye ilerlemesi hakkında sahabenin uygulaması sabit olmuştur. (Mesela Ömer radıyallahu anh'ın sütresiz namaz kılan birini sütreye doğru ilerletmesi gibi). Mesbuk ya da seferî bir imamın arkasında namazını kılan kimsenin ise, imam selam verip ayrıldıktan sonra sütreye ilerlemesi hakkında bir nas yahut sahabe uygulaması sabit olmamıştır. Bu durumda imamın sütresi, - her nekadar imam yerinden ayrılmış olsa dahi - ona tabi olan cemaat için sütre olmaya devam eder. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namaza durduktan sonra cemaate yerlerinde kalmalarını işaret edip, sonra guslederek dönmesi bu hususu desteklemektedir. Zira namazda imam olan rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem yerinden ayrılmış, cemaate sütreye ilerlemelerini emretmemiş, yahut herhangi bir kimseyi imam olması için öne geçirmemiş, cemaatin önünden gitmiş ve yine önlerinden geçerek gelmiş, namazı devam ettirmiştir. Bu hususu Sahih İlmihal 3. baskıda açıklamış bulunuyorum. Allah en iyi bilendir.
Uyarı: Bu fetvada söz konusu edilen kişi imama sonradan yetişerek tabi olan (mesbûk) kimsedir. Tek başına namaz kılanın ise namaz içinde sütreye ilerlemesi hakkında sahabenin uygulaması sabit olmuştur. (Mesela Ömer radıyallahu anh'ın sütresiz namaz kılan birini sütreye doğru ilerletmesi gibi). Mesbuk ya da seferî bir imamın arkasında namazını kılan kimsenin ise, imam selam verip ayrıldıktan sonra sütreye ilerlemesi hakkında bir nas yahut sahabe uygulaması sabit olmamıştır. Bu durumda imamın sütresi, - her nekadar imam yerinden ayrılmış olsa dahi - ona tabi olan cemaat için sütre olmaya devam eder. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in namaza durduktan sonra cemaate yerlerinde kalmalarını işaret edip, sonra guslederek dönmesi bu hususu desteklemektedir. Zira namazda imam olan rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem yerinden ayrılmış, cemaate sütreye ilerlemelerini emretmemiş, yahut herhangi bir kimseyi imam olması için öne geçirmemiş, cemaatin önünden gitmiş ve yine önlerinden geçerek gelmiş, namazı devam ettirmiştir. Bu hususu Sahih İlmihal 3. baskıda açıklamış bulunuyorum. Allah en iyi bilendir.
